Η μονομέρεια του ΙΜΕΠΟ και η…γάτα του καθηγητή Ρωμανού

Η μονομέρεια του ΙΜΕΠΟ και η…γάτα του καθηγητή Ρωμανού

Γράφει ο Γιάννης Κολοβός*

-       - Αυτά τα περί μόνο 200.000 παρανόμων μεταναστών δεν τα πιστεύει ούτε η γάτα μου!

-       - Έχετε δύσπιστη γάτα…

Ο παραπάνω διάλογος ήταν η κατάληξη των διαξιφισμών του καθηγητή Κωνσταντίνου Ρωμανού (και του γράφοντος) με τον πρόεδρο του ΙΜΕΠΟ Αλέξανδρο Ζαβό γύρω από τα ευρήματα της πρόσφατης μελέτης του ΙΜΕΠΟ για τον αριθμό των παρανόμων μεταναστών στην χώρα μας. Η συζήτηση αυτή έγινε στα πλαίσια ημερίδας που οργάνωσε η ΑΧΕΠΑ στις 21/12/08 στο Χίλτον και στην οποία έχουμε κάνει αναφορά στο παρελθόν (δες άρθρα του γράφοντος στην «Ελεύθερη Ώρα της Κυριακής» 18/1/2009 και 15/2/2009). Κατά την διάρκειά της ο γράφων διατύπωσε ενστάσεις για τα ευρήματα δύο μελετών του ΙΜΕΠΟ τα οποία χρησιμοποιούνται συχνά τόσο από τον ίδιο τον κ. Ζαβό όσο και από δημοσιογράφους που αρθρογραφούν για το θέμα της μετανάστευσης. Η μία μελέτη αφορούσε τις οικονομικές επιπτώσεις της απασχόλησης των μεταναστών στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και η άλλη αφορούσε τον υπολογισμό του αριθμού των παρανόμων μεταναστών. Ο κ. Ζαβός, χωρίς να αξιολογήσει τις ενστάσεις αυτές, τις χαρακτήρισε ως «παραμύθια» και επικαλέσθηκε το γεγονός ότι τις μελέτες του ΙΜΕΠΟ τις κάνουν «πανεπιστήμια». Κατόπιν της πίεσης των παρευρισκομένων, ο κ. Ζαβός «δέχθηκε» να του σταλούν οι ενστάσεις αυτές ώστε να τις λάβει υπ’ όψιν του. Πράγματι, ο γράφων του τις απέστειλε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στις 11/1/2009. Όπως αναμενόταν, οι ημέρες πέρασαν, έγιναν εβδομάδες, οι εβδομάδες έγιναν μήνες και ουδέν σχόλιον έχει ακουσθεί εκ μέρους του ΙΜΕΠΟ και του προέδρου του. Φαίνεται ότι τα «παραμύθια» δεν ήταν τόσο παραμύθια τελικά…

Θεωρώ ότι για τις όποιες ελλείψεις, λάθη ή αβλεψίες που μπορεί να υπάρχουν στις μελέτες του ΙΜΕΠΟ δεν έχουν τόση ευθύνη οι συγγραφείς τους όσο το ίδιο το ΙΜΕΠΟ το οποίο φαίνεται ότι δεν έχει την δυνατότητα ή τον επαρκή μηχανισμό «ποιοτικού ελέγχου» των μελετών αυτών ώστε να εντοπίζει τις όποιες αδυναμίες τους. Δεν εξηγείται αλλιώς το γεγονός ότι στην μελέτη περί των οικονομικών επιπτώσεων των μεταναστών στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν δεν επισημάνθηκε το ότι η μελέτη εστίαζε στο συνολικό ΑΕγχΠ χωρίς να κάνει καμμία αναφορά στο κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ, το οποίο αποτελεί έναν από τους βασικούς δείκτες ευημερίας των κατοίκων μίας χώρας. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της παράλειψης αξίζει χαρακτηριστικά να σημειωθεί ότι η Διακομματική Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής των Λόρδων, σε σχετική έκθεσή της η οποία εξέτασε τις οικονομικές επιπτώσεις της μετανάστευσης στην Βρετανία υπογράμμιζε ότι «Το ΑΕγχΠ – το οποίο μετρά την συνολική παραγωγή που δημιουργείται από μετανάστες και προ-υπάρχοντες κατοίκους στην Βρετανία – είναι ένα άσχετο και παραπλανητικό μέτρο για τις οικονομικές επιπτώσεις της μετανάστευσης στον διαμένοντα πληθυσμό. Το συνολικό μέγεθος μίας οικονομίας δεν αποτελεί δείκτη ευμάρειας ή του επιπέδου διαβίωσης των κατοίκων. Το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ αποτελεί καλύτερο μέτρο από το ΑΕγχΠ γιατί λαμβάνει υπ’ όψιν το γεγονός ότι η μετανάστευση αυξάνει όχι μόνο το ΑΕγχΠ αλλά και τον πληθυσμό επίσης».

Επιπλέον, ενώ στην ίδια μελέτη γινόταν εκτενής αναφορά και αποτίμηση των θετικών οικονομικών επιπτώσεων της μετανάστευσης, δεν γινόταν καμμία προσπάθεια αποτίμησης των αρνητικών συνεπειών της. Έτσι παρουσιαζόταν ένα «ισοζύγιο» της μετανάστευσης προς την Ελλάδα το οποίο περιελάμβανε κάποια συγκεκριμένα και αποτιμηθέντα «θετικά» και κάποια γενικά και μη-αποτιμηθέντα «αρνητικά». Πώς, λοιπόν, το «ισοζύγιο» να μην βγαίνει «θετικό»;

Για την μελέτη υπολογισμού του αριθμού των παρανόμων μεταναστών μπορούν να εκφρασθούν αντιρρήσεις για κάποιες από τις υποθέσεις που γίνονται προκειμένου να υπολογισθεί ο πληθυσμός αυτός, αλλά η σοβαρή αδυναμία της έγκειται στο ότι τα ίδια τα αριθμητικά δεδομένα της παρουσιάζουν μία έλλειψη εσωτερικής συνοχής. Για παράδειγμα, η μελέτη υπολογίζει τον αριθμό των συλληφθέντων παρανόμων μεταναστών από άλλες χώρες (πλην Αλβανίας) κατά την περίοδο 2002-2007 σε 44.075 ενώ, με βάση τα ίδια τα στοιχεία της μελέτης, ο σωστός αριθμός είναι 147.533 άτομα. Επιπλέον, ο αριθμός εκείνων που απέκτησαν άδεια παραμονής κατά την νομιμοποίηση του 2005 αναφέρεται ως 145.000. Όμως, σε άλλο σημείο της ίδιας μελέτης πληροφορούμαστε ότι κατά την νομιμοποίηση του 2005 κατατέθηκαν 152.400 αιτήσεις εκ των οποίων οι 58.777 αφορούσαν ανανέωση ισχύουσας άδειας παραμονής και 93.623 αιτήσεις που αφορούσαν απόκτηση αρχικής άδειας διαμονής. Μάλιστα, από τις αιτήσεις αυτές είχαν εγκριθεί 76.952 μέχρι το τέλος του 2006. Επομένως, στους υπολογισμούς θα πρέπει να χρησιμοποιείται όχι ο αριθμός των 145.000 αλλά ο αριθμός των 76.952 νέων εκ των υστέρων νομιμοποιημένων μεταναστών. Τα σημεία αυτά δείχνουν ότι στην μελέτη αυτή δεν έγινε από το ΙΜΕΠΟ ένας έλεγχος επαλήθευσης των στοιχείων και του κατά πόσον αυτά «ταιριάζουν» μεταξύ τους.

Αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό από το ΙΜΕΠΟ είναι ότι τα «πανεπιστήμια» τα οποία κάνουν αυτές τις μελέτες δεν είναι «μηχανές» αλλά άνθρωποι. Και ως άνθρωποι έχουν αδυναμίες και κάνουν κακές εκτιμήσεις, παραλείψεις ακόμα και λάθη. Αν δεν υπάρχει ενδελεχής έλεγχος τότε αυτά δεν εντοπίζονται και δεν διορθώνονται. Και με λανθασμένα ευρήματα και συμπεράσματα ούτε η Κοινή Γνώμη ενημερώνεται σωστά αλλά ούτε και οι αρμόδιοι παίρνουν σωστές αποφάσεις. Ας ελπίσουμε ότι αντίστοιχες μελλοντικές μελέτες του ΙΜΕΠΟ θα είναι περισσότερο προσεγμένες, αλλιώς η γάτα του καθηγητή Ρωμανού – η οποία, όπως απεδείχθη, καλώς ήταν δύσπιστη – θα παραμείνει δύσπιστη…

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Οι ενστάσεις και τα σχόλια για την μελέτη περί των οικονομικών επιπτώσεων των μεταναστών στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν έχουν δημοσιευθεί σε σχετικό άρθρο του γράφοντος στο περιοδικό «Ρεσάλτο» (τεύχος 26, Μάρτιος 2008), ενώ οι ενστάσεις για την μελέτη περί του υπολογισμού του αριθμού των παρανόμων μεταναστών έχουν δημοσιευθεί σε σχετικό άρθρο του γράφοντος στο περιοδικό Patria (τεύχος 15, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2009). Μία περιεκτική παρουσίαση της έκθεσης της Διακομματικής Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής των Λόρδων για τις οικονομικές επιπτώσεις της μετανάστευσης στην Βρετανία μπορεί να βρεί κάθε ενδιαφερόμενος σε σχετικό άρθρο του γράφοντος στο περιοδικό «Ρεσάλτο» (τεύχος 36, Φεβρουάριος 2009).

Ο Γιάννης Κολοβός είναι επικοινωνιολόγος. Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Το τέλος μίας ουτοπίας: η κατάρρευση των πολυπολιτισμικών κοινωνιών στην Δυτική Ευρώπη» κυκλοφόρησε το 2008 από τις Εκδόσεις Πελασγός.