Σχετικά με τη διαμάχη του ονόματος μεταξύ Ελλάδας και FYROM Απαντητική επιστολή σε σχετικό δημοσίευμα του περιοδικού «Der Spiegel»

Ι. Zητήματα εθνικού ενδιαφέροντος και διεθνής τύπος

Δεν αποτελεί σπάνιο φαινόμενο - ειδικά τα τελευταία χρόνια - η δημοσίευση άρθρων σε έγκριτα δημοσιογραφικά έντυπα του ξένου τύπου, που αναφέρονται σε εθνικά ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως π.χ. το Κυπριακό ή το ζήτημα ονομασίας της FYROM κ.ά., που έχουν αντίκτυπο στη διεθνή κοινή γνώμη. Το γεγονός αυτό δε θα ήταν απαραίτητα αρνητικό, αν δεν διαπιστωνόταν σε αρκετές περιπτώσεις ότι τα δημοσιεύματα αυτά θίγουν τα δίκαια της Ελλάδας στα σχετικά ζητήματα, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την διεθνή εικόνα της χώρας, την ελληνική διπλωματία, αλλά και την αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού. Είναι  άλλωστε γνωστό ότι τα έντυπα αυτά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της διεθνούς κοινής γνώμης.

Ενδεικτικό του διαμορφωθέντος αρνητικού για τα ελληνικά εθνικά ζητήματα κλίματος στον διεθνή τύπο αποτελεί το γεγονός ότι οι κάτοικοι των εταίρων μας στην Ε.Ε. χωρών -ακόμα και πολίτες υψηλού μορφωτικού επιπέδου- στην πλειοψηφία τους δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι ούτε για τις ελληνικές θέσεις και φυσικά ούτε για το ιστορικό και πολιτικό υπόβαθρο ζητημάτων καιριας εθνικής σημασίας, όπως το συνεχιζόμενο έγκλημα της παράνομης κατοχής της Β. Κύπρου από τον τουρκικό στρατό, αλλά και το ζήτημα ονομασίας  της FYROM και τα παρεπόμενα αυτών.

Στο πλαίσιο αυτό, τείνει να διαμορφωθεί η άποψη στη διεθνη κοινή γνώμη ότι η Ελλάδα με την άκαρπη στάση της εμποδίζει αδικαιολόγητα την επίλυση των εν λόγω ζητημάτων. Αφήνοντας κατά μέρος τη διένεξη του Κυπριακού, ειδικά στο ζήτημα της ονομασίας της FYROM, η Ελλάδα εμφανίζεται στον διεθνή τύπο ως η χώρα που φέρει την κύρια ευθύνη για την διεθνή απομόνωση του κράτους της FYROM. Θεωρείται σε γενικές γραμμές ότι η Ελλάδα ως γείτονική χώρα, που βρίσκεται σε θέση ισχύος έναντι του νεοσύστατου κράτους της FYROM, υποχρεούται να υποστηρίζει με όλα τα δυνατά μέσα την οικονομικοπολιτική εξυγίανση της FYROM, αλλά και το «άνοιγμα» του νεοσύστατου κράτους προς την διεθνή κοινότητα και κυρίως να υποστηρίξει αμέριστα την ένταξη του στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.       

 Θα ήταν άτοπο και άσκοπο να επιρρίπτει κανείς πρωτίστως ευθύνες στον διεθνή τύπο για την ποιότητα και το περιεχόμενο δημοσιευμάτων του, που από ελληνική σκοπιά θίγουν καίρια εθνικά ζητήματα, προβάλλοντας μια στρεβλή εικόνα αυτών των ζητημάτων στη διεθνή κοινή γνώμη, που μεσοπρόθεσμα αποβαίνει σε βάρος της Ελλάδας. Εξάλλου, είναι αυτονόητο ότι η ευθύνη για την διάδοση και προώθηση των δικαίων και των θέσεων της Ελλάδας πάνω σε εθνικά ζητήματα διεθνούς ενδιαφέροντος στα διεθνή κέντρα ΜΜΕ ανήκει κατεξοχήν στις αρμόδιες υπηρεσίες του ελληνικού κράτους και επιμέρους στους απανταχού Έλληνες πολίτες.

Υπό αυτό το πρίσμα, η διαμόρφωση αρνητικού κλίματος στη διεθνή κοινή γνώμη για τα εθνικά δίκαια, δεν αποτελεί κάτι άλλο, παρά ένδειξη αδυναμίας της Ελλάδας να προβάλλει και να προασπίσει αποφασιστικά και με επάρκεια τις εθνικές της θέσεις στο διεθνές προσκήνιο. Αν οι εθνικές θέσεις της χώρας και η εθνική στρατηγική στα νευραλγικά εθνικά ζητήματα, είναι ξεκάθαρες,  ακλόνητα και σταθερά εδραιωμένες, όπως διατείνονται οι αρμόδιες αρχές, τίθεται το ερώτημα, με ποιο τρόπο και κατά πόσο οι θέσεις αυτές προωθούνται αποτελεσματικά στα διεθνή ΜΜΕ, έτσι ώστε να παγιώνεται στην κοινή γνώμη  - αν όχι στη διεθνή, τουλάχιστον στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη - η βεβαιότητα ότι η Ελλάδα δίνει συντονισμένα δυναμικό παρόν στην προάσπιση των εθνικών της συμφερόντων, μεταξύ άλλων και στο κρισιμο  πεδίο της κοινωνίας της πληροφορίας, όπου πρωταγωνιστούν τα διεθνή ΜΜΕ.

Η επικρατούσα όμως τάση στον διεθνή τύπο πάνω σε καίρια εθνικά θέματα αποτελεί ένδειξη ασθένειας της ελληνκής εξωτερικής πολιτικής και δεν επιτρέπει τη συναγωγή του συμπεράσματος ότι οι ελληνικές θέσεις και τα ελληνικά δίκαια προωθούνται ικανοποιητικά στο πεδίο των διεθνών ΜΜΕ από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Αν τούτο πραγματικά συνέβαινε, τότε αναπόφευκτα θα αποτρεπόταν σημαντικά και η έκδοση δημοσιευμάτων στον διεθνή τύπο, τα οποία συχνά βασιζόμενα σε επιλεκτικές πηγές, θίγουν εθνικά ζητήματα.

ΙΙ. Πρόταση

Στο πλαίσιο αυτό, θα ήταν πρόσφορο να δημιουργηθεί  μια εξειδικευμένη υπηρεσία, απαρτιζόμενη από επίλεκτα στελέχη, που θα έχει ως κυρια αρμοδιότητα να εντοπίζει άμεσα και να μελετά κατ’ αρχήν την έκδοση δημοσιευμάτων στον διεθνή τύπο, που ενδεχομένως θίγουν τα ελληνικά δίκαια ή παρερμηνεύουν τις ελληνικές θέσεις σε ζητήματα εθνικού ενδιαφέροντος. Εκτός τούτων, η υπηρεσία αυτή θα αναλαμβάνει να απαντά έγκαιρα και εμπεριστατωμένα σε αυτά, αλλά και να ενημερώνει επαρκώς και συντονισμένα τα διεθνή ΜΜΕ σε σχέση  με τις ελληνικές θέσεις στα θέματα αυτά και τις ενδεχόμενες σχετικές εξελίξεις. Με αυτόν τον τρόπο, θα περιορίζονταν τα περιθώρια προπαγανδιστικής δράσης αντίπαλων συμφερόντων σε βάρος της Ελλάδας. Τυχόν παρεξηγήσεις ή παρεμηνείες που θα προέκυπταν σε σχέση με τα παραπάνω θέματα, οι οποίες επηρέαζαν τη διεθνή κοινή γνώμη, θα έρχονταν στο φως και θα αποσφηνίζονταν στο μέτρο του δυνατού και εφικτού οι ελληνικές θέσεις και τα δίκαια ελληνικά αιτήματα στα ζητήματα εθνικής σημασίας με διεθνή αντίκτυπο προς όφελος της Ελλάδας. Ίσως η οργάνωση μιας τέτοιας υπηρεσίας να αποτελούσε μια αρχική  βάση που θα συνέβαλε στην μεταστροφή ή έστω στη συγκράτηση και τον περιορισμό του δυσμενούς κλίματος που σε σημαντικό βαθμό έχει καλλιεργηθεί και διαμορφωθεί στον διεθνή τύπο σε βάρος καίριων εθνικών ζητημάτων.

Πέρα όμως από αυτό, μονόδρομος για τη βελτίωση της διεθνούς εικόνας, αλλά και εν γένει για την προκοπή της Ελλάδας στο εσωτερικό και το εξωτερικό αποτελεί η με πίστη, ευσυνείδησία και ομοψυχία υπεύθυνη και συστηματική εργασία όλων των Ελλήνων στο εσωτερικό και το εξωτερικό σε πείσμα των καιρών και παρά τις αναμφισβήττηες παρούσες και επερχόμενες αντιξοότητες.

ΙΙΙ.  Το δημοσίευμα του «Der Spiegel»

Ένα δημοσίευμα, που -κατά τη γνώμη μου - προβάλλει μια στρεβλή εικόνα της Ελλάδας σε σχέση με το ζήτημα της ονομασίας της FYROM, αποτελεί άρθρο που πρόσφατα δημοσιεύτηκε στο διεθνώς γνωστό, εβδομαδιαίας κυκλοφορίας περιοδικό «Der Spiegel» (τ. 12/2009, 16.03.2009  σ. 90 επ.) με τίτλο «Μακεδονία: Χώρα παγιδευμένη». Στο άρθρο αυτό, το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων εμφανίζεται (διά στόματος μάλιστα Έλληνα κοινωνιολόγου) ως εξεζητημένο πρόβλημα, η διατήρηση του οποίου στην επικαιρότητα εξυπηρετεί πρωτίστως - και ενόψει επικείμενων εκλογών- τον περισπασμό των Ελλήνων πολιτών από τα πραγματικά προβλήματα που μαστίζουν τη χώρα, όπως π.χ. η εκτεταμένη διαφθορά, η ανεπαρκής παιδεία κ.ά. Έτσι, δίδεται η εντύπωση, ιδίως στην ξένη κοινή γνώμη, που στη μεγάλη πλειοψηφία της δεν γνωρίζει επαρκώς τις διαστάσεις αυτού του προβλήματος, ότι το ζήτημα ονομασίας της FYROM και η σχετική διαμάχη της με την Ελλάδα είναι άνευ ουσιαστικής σημασίας και άνευ πραγματικού περιεχομένου.

Συγχρόνως, γίνεται λόγος  για την ύπαρξη «μακεδονικής μειονότητας» στην ελληνική επικράτεια, απόγονος της οποίας, όπως αναφέρεται, είναι και ο πρωθυπουργός των Σκοπίων κ. Γκρούεφσκυ. Στο πλάισιο αυτό, το άρθρο υπαινίσσεται ότι τα δικαιώματα της εν λόγω μειονότητας καταπατώνται από την Ελλάδα, καθώς η Ελλάδα αρνείται παράνομα να αναγνωρίσει για πολιτικούς λόγους την ύπαρξη της.  

Παράλληλα, αφού γίνονται αναφορές στις προεδρικές εκλογές, τα εσωτερικά προβλήματα οικονομικά και εθνοτικά της FYROM, αλλά και τις προσπάθειες της  Κυβέρνησης Συνασπισμού της FYROM να αναδείξει το «ένδοξο ιστορικό παρελθόν» των κατοίκων της, με εκθέσεις αρχαιολογικών ευρημάτων, με την έγερση επιβλητικών κτιρίων εμπνευσμένων από την αρχαία παράδοση των ένδοξων αρχαίων «Μακεδόνων» προγόνων τους, το δημοσίευμα επισημαίνει, ότι η «αλλόκοτη» διαμάχη για το όνομα της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» εκ των πραγμάτων «απειλεί την εσωτερική ειρήνη της FYROM».

 Παράλληλα, σημειώνεται ότι η Ελλάδα μπλοκάρει την προοπτική της FYROM για ένταξη στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ αναγκάζοντας έτσι την FYROM στη διεθνή απομόνωση, γεγονός που έχει αρνητικές συνέπειες στην πολιτική σταθερότητα της περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό, υπονοείται -κατά τη γνώμη μου- ότι η Ελλάδα αποτελεί παράγοντα που δεν ευνοεί τη σταθερότητα στην ευαίσθητη περιοχή των Βαλκανίων.

Εμμέσως πλήν σαφώς καλλιεργείται το έδαφος, ώστε ο ανυποψίαστος αναγνώστης να διαμορφώσει την άποψη, ότι η Ελλάδα ως «κακός δαίμονας» της περιοχής πρέπει τελικά να υποχωρήσει στο ζήτημα της ονομασίας της FYROM, το οποίο ούτως ή άλλως εμφανίζεται να μην έχει ουσιαστικό  περιεχόμενο, προκειμένου να εξασφαλιστεί η απειλούμενη εσωτερική ειρήνη της FYROM και να ενισχυθεί η σταθερότητα στην περιοχή.

Ως απάντηση στο εν λόγω δημοσίευμα απεστάλη η κατωτέρω επιστολή, το κείμενο της οποίας παρατίθεται κατωτέρω σε ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά:

ΙV. Aπάντηση στο δημοσίευμα

Σχετικά με τη διαμάχη του ονόματος μεταξύ Ελλάδας και FYROM

(Der Spiegel 12/2009, 16.03.2009, σ.90 επ.)

                                                                                                         25.03.2009

Aξιότιμοι κυρίες και κύριοι,

Σε σχέση με το άρθρο του Walter Mayr με τίτλο:  «Μazedonien Land in der Falle» («Μακεδονία: Χώρα παγιδευμένη») που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Der Spiegel» (στο τεύχος 12 του 2009, σελ.90 επ.) θα ήθελα να επισημάνω τα εξής:

            Η διαμάχη μεταξύ Ελλάδας και FYROM ως προς το όνομα του νεοσύστατου κρατιδίου της FYROM δεν είναι αβάσιμη. Πρόκειται για πραγματικό πρόβλημα και σε καμία περίπτωση δεν εξυπηρετεί από την πλευρά της Ελλάδας «τον περισπασμό της κοινής γνώμης από τα πραγματικά προβλήματα της χώρας».  

            Είναι αξιοσημείωτο ότι η σημερινή περιοχή της FYROM έλαβε το όνομα «Μακεδονία» μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως τμήμα του πρώην ομοσπονδιακού κράτους της Γιουγκοσλαβίας, υπό την Κυβέρνηση του στρατάρχη Τίτο. Προηγουμένως η ίδια περιοχή έφερε το όνομα «Vardaska Banovina» ή «Vardar Banovina» («Επαρχία του Βαρδάρη») (1). Η μετονομασία αυτής της περιοχής σε «Μακεδονία» δεν αποτέλεσε απλή σύμπτωση. Βαθύτερος λόγος της εν λόγω μετονομασίας ήταν οι μακροπρόθεσμες αξιώσεις της Κυβέρνησης Τιτο επί των εδαφών της ελληνικής Μακεδονίας (2). Κύριο μέσο για την επίτευξη του σκοπού αυτού ήταν η ιδιοποίηση και ο σφετερισμός της αρχαιοελληνικης-μακεδονικής ιστορίας, αλλά και της αντίστοιχης πολιτιστικής ταυτότητας (3) μέσω άσκησης συστηματικής προπαγάνδας (4).

Πρέπει να επισημανθεί, ότι κατά την περίοδο εδραίωσης της αρχαιοελληνικης-μακεδονικής βασιλικής δυναστείας (τον 4ο αι. π.Χ.), η περιοχή της σημερινής FYROM oνομαζόταν Παιονία και κατοικούνταν από τον αρχαίο λαό των Παιόνων (5) που ήταν υποταγμένος στην εξουσία της μακεδονικής δυναστείας και υπαγόταν στο βασίλειο της (6), όπως άλλωστε και πολλές άλλες περιοχές του τότε γνωστού κόσμου, π.χ. η Αίγυπτος, η Μ. Ασία, η Συρία κ.α., που κατακτήθηκαν από την μακεδονική δυναστεία.(7).

Σλαβικά φύλα (πρόγονοι της πλειοψηφίας των κατοίκων της σημερινής FYROM) εγκαταστάθηκαν σε αυτή την περιοχή περίπου 10 αιώνες αργότερα (8). Και για αυτό τον λόγο μεταξύ άλλων, το κράτος της FYROM δεν έχει δικαίωμα να προβαίνει σε σφετερισμό της αρχαιοελληνικής-μακεδονικής ιστορίας, γεγονός που εξυπηρετεί αυθαίρετα πολιτικά συμφέροντά του. Ιδιαίτερα μάλιστα με την ανεξαρτητοποίηση του κρατιδίου της FYROM, το έτος 1991, παρατηρείται μια ακόμα πιο συστηματική επιδίωξη των εν λόγω επεκτατικών αξιώσεων:

 Ας αναφέρθουν όμως ορισμένα από τα πολυάριθμα παραδείγματα που καταδεικνύουν την ανωτέρω τάση:  Ήδη το έτος 1992 εκδόδηκε στη FYROM γεωγραφικός χάρτης που συμπεριλάμβανε ολόκληρη την ελληνική Μακεδονία (μεταξύ άλλων και την πόλη της Θεσσαλονίκης) στα εδάφη της FYROM (Εικόνα 1). Αντίστοιχους χάρτες εξέδωσε και η Κυβέρνηση των Σκοπίων (9). Ενδεικτικό στοιχείο των διαθέσεων της FYROM απέναντι στην Ελλάδα αποτελεί και το γεγονός ότι το έτος 1992 τυπώθηκαν ψεύτικα χαρτονομίσματα της FYROM ως αναμνηστικό σουβενίρ, που παρουσίαζαν τον Λευκό Πύργο στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης ως σύμβολο της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς της FYROM [Eικόνα 2.Το γεγονός αυτό δε θα ήταν άξιο λόγου, αν την πρωτοβουλία αυτή δεν αναλάμβαναν μέλη του κόμματος VMRO–DPMNE, που τότε, το έτος 1992, ήταν αξιωματική αντιπολίτευση http://en.wikipedia.org/wiki/White_Tower_of_Thessaloniki#Banknotes_controversy)].

Άξιο προσοχής είναι, ότι για την πρώτη εθνική σημαία της  FYROM που διατηρήθηκε από το 1992 ως το 1995 (Εικόνα 3), επιλέχθηκε - κάθε άλλο παρά τυχαία - ως εθνικό σύμβολο το έμβλημα της ελληνικής μακεδονικής βασιλικής δυναστείας  (ήλιος/αστέρι  της Βεργίνας, Εικόνα 4). Έπειτα όμως από ελληνικές διαμαρτυρίες το εν λόγω σύμβολο αποσύρθηκε και υιοθετήθηκε η σημερινή εθνική σημαία της FYROM, η οποία και πάλι - αυτή τη φορά όμως πιο κεκαλυμμένα - είναι εμπνευσμένη από το ίδιο αρχαιοελληνικό σύμβολο (Εικόνα 5) (10).

Χαρακτηριστικό της αυθαίρετης πρόθεσης της FYROM να οικειοποιηθεί και να παραχαράξει την ελληνική ιστορία, αποτελεί και το γεγονός ότι ο διεθνής κρατικός αερολιμένας των Σκοπίων, όπως επίσης και η εθνική οδός της FYROM που την ενώνει συγκoινωνιακά με την Ελλάδα, φέρουν το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου (όπως άλλωστε επισημαίνεται και στο άρθρο σας). Και εκτός τούτων, το εθνικό στάδιο ποδοσφαίρου των Σκοπίων μετονομάστηκε σε Φίλιππος ΙΙ προς τιμή του Ελληνομακεδόνα βασιλιά Φιλίπου, του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Πρέπει δε από ιστορική σκοπιά να σημειωθεί εδώ - για να καταδειχθει το αβάσιμο των ισχυρισμών των πολιτικών εκπροσώπων της FYROM - ότι η προσωπικότητα και το έργο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, σηματοδοτεί και την έναρξη της Ελληνιστικής εποχής, κατά την οποία - γεγονός που είναι επιστημονκά ευρέως παραδεκτό και αναμφισβήτητο - διαδόθηκε ο ελληνικός πολιτισμός από την Ανατολική Ευρώπη και την Βόρεια Αφρική μέχρι τις Δυτικές Ινδίες και την Κεντρική Ασία. (11).

Διαστρεβλώνοντας την ελληνική ιστορία, η Κυβέρνηση της FYROM προπαγανδίζει συστηματικά - εκτός των άλλων - και στα σχολεία και στα Πανεπιστήμια της χώρας, ότι οι εν λόγω προσωπικότητες εκπρόσωποι της ελληνομακεδονικής δυναστείας και οι απόγονοι τους δεν υπήρξαν Έλληνες, αλλά πρόγονοι των σύγχρονων Σλαβομακεδόνων κατοίκων της FYROM. Παράλληλα, οι μαθητές της FYROM διδάσκονται ότι η χώρα τους ιστορικά περιλαμβάνει και τα εδάφη της ελληνικής Μακεδονίας («αλησμόνητη πατρώα γη») (12). Μέσα σε αυτό το πλάισιο και ειδικά τα τελευταία χρόνια, κορυφαίες προσωπικότητες του Ελληνισμού τιμώνται για πολιτικούς λόγους (και κατά παραχάραξη της ιστορίας), σαν να ήταν εθνικοί ήρωες της FYROM .

Επιπλέον, στο δημοσίευμα δεν λάμβάνεται υπόψη, ότι η Ελλάδα ήδη από το έτος 1994 έχει αναγνωρίσει τον πολιτικό σχηματισμό «Ουράνιο Τόξο», ο οποίος συμφωνα με το καταστατικό του στοχεύει στην προστασία και εκπροσώπηση της -κατά την άποψη του- καταπιεσμένης «μακεδονικής» μειονότητας (όπως αυτοαποκαλείται). Κατά τις Ευρωεκλογές του 2004 το εν λόγω κόμμα έλαβε περίπου 6.000 ψήφους σε όλη την Ελλάδα (13). Το κόμμα αυτό όμως αποφάσισε να μη λάβει μέρος στις τελευταίες εθνικές εκλογές του 2004 και του 2007 (ούτε βεβαίως έλαβε μέρος στις δημοτικές εκλογές). Η ύπαρξη αυτού του πολιτικού σχηματισμού καταδεικνύει ότι στην Ελλάδα η αυτόκλητη «μακεδονική» μειονότητα δεν υφίσταται καταπίεση από το ελληνικό κράτος. Eίναι προφανές ότι τέτοιου είδους ισχυρισμοί εξυπηρετούν κατεξοχήν τα πολιτικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα της FYROM (14).

Υπάρχουν όμως λίγοι πολίτες στην ελληνική περιφέρεια της Μακεδονίας, που κατά περίεργο τρόπο, ειδικά από τις αρχές της δεκαετίας του 90΄ (δηλ. μετά την ανεξαρτητοποίηση της FYROM) άρχισαν να αυτοπροσδιορίζονται ως «Σλαβομακεδόνες» επιχειρώντας να διαφοροποιηθούν από τους Έλληνες και να αναγνωριστούν ως «μακεδονική» μειονότητα στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα όμως δεν διαφέρουν κατά εμφανή τρόπο ούτε εθνικά, ούτε πολιτιστικά, ούτε κοινωνικά από τον υπόλοιπο ελληνικό πληθυσμό. Οι άνθρωποι αυτοί στην πράξη έχουν ενσωματωθεί πλήρως στην ελληνική κοινωνία και απολαμβάνουν τις ίδιες ελευθερίες και δικαίωματα, οπως ο μέσος Έλληνας πολίτης. Είναι επομένως εμφανές στην περιπτωση τους, ότι δεν πληρούνται τα απαραίτητα κριτήρια του διεθνούς και εθνικού δικαίου, που θα τους επέτρεπαν να αναγνωριστούν ως μειονότητα (15). 

Επίσης, δεν γίνεται μνεία στο άρθρο σας, στο γεγονός ότι στην FYROM κατοικεί ένας έως τώρα απροσδιόριστος αριθμός εθνικής ομάδας Ελλήνων (Greek ethnic group), όπως επιβεβαιώνει μεταξύ άλλων και σχετική έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των Η.Π.Α.(16). Ο πληθυσμός των Ελλήνων της FYROM παρά τις σχετικές προσπάθειες ορισμένων παραγόντων δεν έχει αναγνωριστεί εώς τώρα ως εθνική μειονότητα, ενώ εμποδίζεται να καλλιεργήσει και αναπτύξει ελεύθερα την ελληνική του συνείδηση και ταυτότητα (π.χ. η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας γίνεται μετ’ εμποδίων, καθώς δεν επιτρέπεται δημόσια η διδασκαλία της). Στο πλαίσιο αυτό, οι αρμόδιες αρχές της FYROM αποσιωπούν την ύπαρξη αυτών των πληθυσμών στην επικράτεια της FYROM (17).  

Για τους παραπάνω λόγους διαπιστωνεται, ότι στο εν λόγω δημοσίευμα δεν έχει διερευνήθεί και δεν έχει ληφθεί επαρκώς υπόψη το ιστορικό και πολιτικό υπόβαθρο, που συνοπικά εκτέθηκε προηγουμένως. Τα πραγματικά αίτια της διαμάχης μεταξύ της Ελλάδας και της FYROM για το όνομα της τελευταίας σε μεγάλο βαθμό υποτιμήθηκαν. Για να αποφεύγονται παρεξηγήσεις και παρερμηνείες θα έπρεπε να εκτεθεί, ότι η εν λόγω διαμάχη για το όνομα της FYROM δεν αποτελεί κενό γράμμα. Δεν πρόκειται για μια «αλλόκοτη» ή φαντασιώδη διαμάχη, που από την πλευρά της Ελλάδας αποσκοπεί κυρίως «στον περισπασμό των πολιτών από τα πραγματικά προβλήματα της χώρας». Ακόμη, στην πραγματικότητα, η διαμάχη αυτή δεν «απειλεί την εσωτερική ειρήνη της FYROM». 

Το ζήτημα ονομασίας της FYROM έχει καίρια σημασία όχι μόνο για την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα των Ελλήνων και κατ’ επέκταση της Ελλάδας, αλλά και -πρωταρχικά- για τα κυριαρχικά δικαιώματα της ελληνικής περιφέρειας της Μακεδονίας. Η εν λόγω διαμάχη προέκυψε εξαιτίας της σχεδιασμένης προπαγάνδας της FYROM σε βάρος ελληνικών εδαφών, αλλά και ενάντια στην ιστορική πολιτιστική κληρονομιά των Ελλήνων. Επομένως, η εσωτερική ειρήνη της FYROM, αλλά και της Ελλάδας απειλείται, ακριβώς εξαιτίας της προεκτεθειμένης προπαγάνδας που διεξάγεται από την FYROM, και όχι εξαιτίας της διαμάχης για το όνομα της FYROM.

Σε αντίθεση μάλιστα με όσα διατυπώνονται στο δημοσίευμα, η εν λόγω διαμάχη απειλεί πρωτίστως την κυριαρχία της ελληνικής μακεδονικής περιφέρειας, αλλά και τη διαχρονική διατήρηση της ιστορικής αλήθειας σε σχέση με την αυθεντική προέλευση και ανάπτυξη του ελληνομακεδονικού πολιτισμού. Αν έπαυε η προπαγάνδα της FYROM και οι συντονισμένες προσπάθειες σφετερισμού της ελληνικής ιστορίας και θεμελίωσης εδαφικών αξιώσεων στην ελληνική Μακεδονία,  τότε δε θα υπήρχε και υπόβαθρο για τη σημερινή διαμάχη σε σχέση με το όνομα της FYROM. Το γεγονός αυτό θα ωφελούσε ασφαλώς και τις δύο χώρες.

  Κατά τα άλλα, δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός σέβονται πλήρως τον λαό της FYROM, τον οποίο ενισχύουν και οικονομικά και  - παρά τις προκλήσεις που δέχονται - σε καμία περίπτωση δεν τον αντιμετωπίζουν με εχθρότητα. Σε γενικές γραμμές διακρίνουν οι Έλληνες, ότι ο σφετερισμός της ελληνομακεδονικής ιστορίας και πολιτισμού μέσω συστηματικής προπαγάνδας, δεν πηγάζει από τον ίδιο τον λαό, αλλά από τους κυβερνητικούς κύκλους της  FYROM, που αυθαίρετα επιδιώκουν μέσο-μακροπροθεσμα να επιβάλλουν στην περιοχή τα δικά τους πολιτικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα σε βάρος εθνικών συμφερόντων της Ελλάδας, αλλά και της ιστορικής αλήθειας. 

Σας παρακαλώ να λάβετε υπόψη αυτή την επιστολή, και αν είναι δυνατό να το δημοσιεύσετε (έστω και εν συντομία)

Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων

Στη διάθεση σας για κάθε σχετική ερώτηση.

Με φιλικούς χαιρετισμούς  

Ελευθέριος Δικαίος

(Δικηγόρος, LL.M.)

3 Πρβλ. http://www.panmacedonian.info/FRIEDMAN%20ENGLISH-1.pdf, Response of numerous scientists to V. Friedmann’s interview on  Macedonia, in: http://www.balkanalysis.com/2008/12/14/victor-friedman-on-macedonia-the-balkanalysiscom-interview/  .

6. Πρβλ. L. Merker, "The Ancient Kingdom of Paionia," Balkan Studies 6 (1965), σ. 35-54.

13. Πρβλ. Ministry of Interiors, Greece" (in Greek). 2004 Election results. http://www.ypes.gr/ekloges/content/gr/elec_data/2004UE_epi_res.asp  Για τους αβάσιμους ισχυρισμούς της αυτοαποκαλούμενης «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα  Πρβλ. V. Roudometof, Nationalism and Identity Politics in Balkans: Greece and the Macedonian Question, Journal of Modern greek Studies, 1996, 14.2, σ. 268 επ., http://www.gate.net/~mango/JHS1.htm ; A.D. Caratzas, Why the Greek People Cannot Easily Accept FYROM’s Claims, in: Research Institute for European and American Studies (RIEAS), 30.8.2008, http://rieas.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=739&Itemid=41 .

16. U.S. Department of State, Macedonia Human Rights practices, 1993, Jan. 31, 1994, http://b-info.com/places/Macedonia/republic/StateDept_HumanRights.txt, V. Roudometof, Nationalism and Identity Politics in Balkans: Greece and the Macedonian Question, Journal of Modern Greek Studies, 1996, 14.2, σ.268 επ.  "The numbers in the 1991 census as well as all statistics in this region of the world are contested by various sides. Albanians claim that the census underestimates the size of the Albanian population (allegedly 700.000), Serbian nationalists (claim 300.000) and the Greeks claim 250,000. The issue of a Greek minority within FYROM is related to the presence of an unspecified number of Vlachs within the new state. Greek sources consider them Greeks (historically the majority of Vlachs in the southern Balkans have identified themselves as Greeks)". Πρβλ. επίσης: Savezni zavod za Statistika - Statisticki Kalendar Federa tivna Narodna Republica Yugoslavia'' (Beograd, 1959 - σ. 23). Σύμφωνα με αυτή την πηγή οι αμιγώς Έλληνες της FYROM το έτος 1959 ανέρχονται σε περίπου 15.000.

Εικόνα 1.

Εικόνα 2. Πρβλ. http://en.wikipedia.org/wiki/White_Tower_of_Thessaloniki#Banknotes_controversy

Sassoon, Donald (1997). Looking Left: European Socialism After the Cold War. I.B. Tauris. σ. 77. ISBN 1860641806).

Εικόνα 3. Εθνική σημαία της FYROM (1992-1995)     

               

 

 

Εικόνα 4. Το έμβλημα της αρχαίοελληνικής-μακεδονικής βασιλικής δυναστείας (ήλιος ή αστέρι της Βεργίνας)

  

Εικόνα 5.  Εθνική σημαία της FYROM από το 1995.

Το κείμενο της επιστολής στη γερμανική γλώσσα:

Zum Namensstreit zwischen Griechenland und FYROM

(Der Spiegel 12/2009,  S.90 ff.)

Sehr geehrte Damen und Herren,

bezugnehmend auf den Aufsatz von Walter Mayr „Land in der Falle“ (Spiegel 12/2009, S.90 ff.) möchte ich folgendes klarstellen:

Der Namensstreit zwischen Griechenland und FYROM ist nicht unbegründet. Es handelt sich um ein wirkliches Problem. Keineswegs dient dieser Streit aus griechischer Sicht „der Ablenkung von den wahren Problemen im Land“.

Zu erwähnen ist, dass das heutige Gebiet von FYROM erst nach dem 2. Weltkrieg unter Tito in „Mazedonien“ umbenannt wurde. Vorher hieß dieses Gebiet „Vardaska Banovina“ bzw. „Vardar Banovina“[1]. Die Umbenennung dieses Gebiets in „Mazedonien“ war kein Zufall. Tieferer Grund dieser Umbenennung waren die langfristigen Ansprüche der Regierung Titos auf das Territorium des griechischen Makedonien.[2] Hauptmittel zur Erlangung dieses Zieles war die mittels systematischer Propaganda[3] erfolgende Aneignung bzw. Usurpation der altgriechisch-makedonischen Geschichte und kulturellen Identität.[4] Zur Zeit des Beginns der altgriechisch-makedonischen Königsdynastie (4. Jh. v.Chr.) hieß aber dieses Gebiet (das heutige Gebiet FYROMs) Paionia[5] und war dieser altgriechisch-makedonischen Dynastie untergeordnet[6], wie auch Ägypten, Kleinasien, Syrien. u.a.[7] Slawen (Vorfahren der Mehrheit der Einwohner des heutigen FYROMs) kamen erst rund 10 Jahrhunderte später[8]. Daher haben sie kein Recht, die altgriechisch-makedonische Geschichte zugunsten ihrer willkürlichen Interessen zu usurpieren. Mit der Unabhängigkeit FYROMs im Jahr 1991 wurden diese Ansprüche aus politischen Gründen noch systematischer verfolgt.

Um einige der zahlreichen Beispiele zu erwähnen: Schon im Jahr 1992 wurde eine Karte von FYROM publiziert, die auch das griechische Makedonien (inkl. Thessaloniki) beinhaltete (Bild 1). Entsprechende Karten hat auch die Regierung von Skopje publiziert[9]. Es wurden auch (Pseudo-)Banknoten von FYROM gedruckt, die den Weißen Turm am Hafen von Thessaloniki als erbkulturelles Nationalzeichen von FYROM darstellen (Bild 2). Auffallend ist, dass auch die erste Nationalflagge FYROMs von 1992 bis 1995 (Bild 3), das Emblem der makedonischen Königsdynastie (sog. Vergina-Sonne,Bild 4), die von König Philipp II. von Makedonien gegründet wurde, als Nationalzeichen FYROMs beinhaltete. Erst nach griechischen Protesten wurde die heutige Nationalflagge angenommen, die allerdings wieder - diesmal aber etwas abweichend - von demselben altgriechischen Emblem inspiriert ist (Bild 5)[10].

Bezeichnend für die willkürliche Absicht FYROMs, sich griechische Geschichte anzueignen und zu usurpieren, ist die Tatsache (wie Sie es im Aufsatz auch erwähnen), dass der Internationale Flughafen von Skopje sowie die Autobahn Richtung Griechenland mit dem Namen des altgriechischen Königs Alexanders des Großen benannt sind. Außerdem wurde das Nationale Fußballstadion in Skopje zu Ehren von Philipp II., dem Vater Alexanders des Großen, umbenannt. Zu beachten ist, dass aus historischer Sicht mit Alexander dem Großen die hellenistische Ära des nach-klassischen Griechentums beginnt, in der, wissenschaftlich unumstritten, die griechische Kultur von Osteuropa und Nordafrika bis ins westliche Indien und Zentralasien verbreitet wurde[11].

Durch Verdrehung der Geschichte propagiert die Regierung FYROMs in den Schulen und an den Universitäten FYROMs systematisch, dass diese Persönlichkeiten sowie ihre Nachfahren als Vertreter der griechisch-makedonischen Dynastie keine Griechen, sondern Vorfahren der „Slawomazedonen“ seien. Gleichzeitig erfahren die Schüler FYROMs, dass ihr Land auch das Territorium des griechischen Makedonien beinhalten solle („unvergessenes Vaterland“)[12]. Daher sind insbesondere in den letzten Jahren aus politischen Gründen diese historischen Persönlichkeiten des Griechentums von FYROM so verehrt worden, als ob sie Nationalhelden FYROMs wären.      

Ferner wurde in diesem Aufsatz nicht berücksichtigt, dass Griechenland schon seit 1994 eine griechische politische Partei (sog. Regenbogen-Partei) anerkannt hat, die grundsätzlich den Schutz der angeblichen „mazedonischen” Minderheit Griechenlands bezweckt. Bei den Wahlen für das europäische Parlament von 2004 erhielt diese Partei ca. 6000 Stimmen in ganz Griechenland[13]. Sie hat aber entschieden, nicht bei den parlamentarischen Nationalwahlen von 2004 und 2007 teilzunehmen. Die Existenz dieser Partei zeigt schon, dass in Griechenland die angebliche „mazedonische Minderheit“ keinesfalls unter Druck gesetzt wird. Solche Behauptungen dienen vielmehr politischen und geostrategischen Interessen FYROMs[14].

Es gibt jedoch einige Leute in der griechischen Provinz von Makedonien, die sich seltsamerweise, insbesondere seit den 90er Jahren (also nach der Unabhängigkeit FYROMs) als Slawomazedonen und nicht als Griechen bezeichnen. Deswegen wollen sie als „mazedonische Minderheit“ anerkannt werden. Faktisch aber unterscheiden sie sich weder ethnisch noch kulturell oder sozial in relevanter Weise von der übrigen griechischen Bevölkerung. Vielmehr sind sie in der griechischen Gesellschaft voll integriert. Daher erfüllen sie offensichtlich nicht die erforderlichen völkerrechtlichen Kriterien für ihre Anerkennung als Minderheit[15].

Darüber hinaus wurde auch nicht erwähnt, dass eine bisher unbestimmte Zahl von Griechen in FYROM existiert, wie unter anderem das US State Department bestätigt hat[16]. Die ethnische Gruppe der Griechen in FYROM ist trotz entsprechender Bemühungen bislang nicht als Minderheit anerkannt worden und kann jedenfalls nicht ihre ethnische Identität in Freiheit kultivieren und entwickeln (z.B. darf bei ihnen die griechische Sprache nicht in der Öffentlichkeit und nicht ohne Hindernisse unterrichtet werden). Darüber hinaus verschweigen die Behörden von FYROM ihre Existenz[17].

Aus all diesen Gründen ist festzustellen, dass der von Ihnen veröffentlichte Aufsatz die dargestellten Hintergründe nicht ausreichend untersucht und berücksichtigt hat. Die Ursachen des Namensstreits zwischen Griechenland und FYROM sind weitgehend unterschätzt worden. Um Missverständnisse und Missinterpretationen zu vermeiden, sollte objektiv dargestellt werden, dass der Namensstreit zwischen Griechenland und FYROM keine Leerformel ist. Es handelt sich nicht um einen „bizarren“ oder illusorischen Streit, der vor allem „der Ablenkung von den wahren Problemen im Land diene“. In Wirklichkeit „bedroht“ er nicht „den inneren Frieden der Balkanrepublik“ (FYROM). 

Die Benennung FYROMs hat erhebliche Bedeutung nicht nur für die historische und kulturelle Identität der Griechen bzw. Griechenlands, sondern auch - und prinzipiell - für die staatliche Souveränität der makedonischen Provinz Griechenlands. Dieser Streit ist grundsätzlich durch FYROMs Propaganda zulasten des griechischen Territoriums sowie der griechischen historischen Erbkultur entstanden. Der innere Frieden FYROMs und Griechenlands ist somit durch die dargestellte Propaganda FYROMs, unter anderem in Hinblick auf Besitzansprüche auf die griechische Provinz Makedonien bedroht, und nicht bloß wegen des Namensstreits mit Griechenland.

Im Gegensatz dazu bedroht der Namensstreit in Wirklichkeit vielmehr die Souveränität des Territoriums der griechisch-makedonischen Provinz sowie die Einhaltung der historischen Wahrheit hinsichtlich des Ursprungs und der Entwicklung der griechisch-makedonischen Zivilisation. Hörte die Propaganda FYROMs, die die Usurpation der griechischen Geschichte und des griechischen Territoriums bezweckt, auf, gäbe es keinen Grund für den heutigen Namensstreit. Dies wäre für beide Länder positiv.

Im Übrigen sollte auch nicht übersehen werden, dass Griechenland bzw. die Griechen die Bevölkerung FYROMs weitgehend respektieren und sie - trotz aller Provokationen - keineswegs feindlich betrachten. Im Allgemeinen können die Griechen wohl unterscheiden, dass die Usurpation der griechisch-makedonischen Kultur und Geschichte durch systematische Propaganda nicht aus dem Volk, sondern aus der Regierung FYROMs entspringt, die willkürlich eigene politische und geostrategische Interessen mittel- bzw. langfristig zulasten der nationalen Interessen Griechenlands und der historischen Wahrheit durchzusetzen bestrebt ist.  

Ich bitte Sie, diesen Brief zur Kenntnis zu nehmen und wenn möglich (auch gekürzt) als Leserbrief zu veröffentlichen.  

Ich danke Ihnen im Voraus.

Für weitere Fragen stehe ich gerne zur Verfügung.

Mit freundlichen Grüßen

Eleftherios Dikaios,

(Rechtsanwalt, LL.M.)

   

[16] U.S. Department of State, Macedonia Human Rights practices, 1993, Jan. 31, 1994, http://b-info.com/places/Macedonia/republic/StateDept_HumanRights.txt; V. Roudometof, Nationalism and Identity Politics in Balkans: Greece and the Macedonian Question, Journal of Modern Greek Studies, 1996,14.2, S.268 ff.  "The numbers in the 1991 census as well as all statistics in this region of the world are contested by various sides. Albanians claim that the census underestimates the size of the Albanian population (allegedly 700.000), Serbian nationalists (claim 300.000) and the Greeks claim 250,000. The issue of a Greek minority within FYROM is related to the presence of an unspecified number of Vlachs within the new state. Greek sources consider them Greeks (historically the majority of Vlachs in the southern Balkans have identified themselves as Greeks)". Vgl. auch Savezni zavod za Statistika - Statisticki Kalendar Federa tivna Narodna Republica Yugoslavia'' (Beograd, 1959 - S. 23). Laut dieser Quelle sind die Griechen FYROMs im Jahr 1959 ca 15.000.