Μία ακόμα εκ των υστέρων νομιμοποίηση μεταναστών; Όχι, ευχαριστώ!

Γράφει ο Γιάννης Κολοβός*

Μία απερίσκεπτη πρόταση διατύπωσε μέσα από την εφημερίδα του ο γνωστός τηλεοπτικός παρουσιαστής, δημοσιογράφος και εκδότης Νίκος Χατζηνικολάου. Η πρότασή του ήταν η εξής: «Με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις να νομιμοποιηθεί η παραμονή εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών που ζουν παράνομα στην Ελλάδα. Με διαδικασίες-εξπρές και έναντι ενός ποσού, όσοι κατοικούν και εργάζονται για χρόνια στη χώρα να ενταχθούν ομαλά στην ελληνική κοινωνία» (Real News, 26/4/2009). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αντίστοιχη πρόταση έκανε με πρωτοσέλιδό της και η εφημερίδα «Αυριανή» της επόμενης ημέρας (27/4). Νέες νομιμοποιήσεις παρανόμων μεταναστών προανήγγειλε και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος σε συνέντευξή του υπογράμμισε ότι το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση σκοπεύει «να εντάξ[ει] τους νόμιμους μετανάστες και όσους αποφασίσ[ει] ότι χρήζουν νομιμοποίησης στην κοινωνία μας» (Πρώτο Θέμα, 26/4/2009). Ακόμα και ο βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Α. Τάκης σε συνέντευξή του επισήμανε ότι «είναι αδήριτη ανάγκη ο σκοτεινός πληθυσμός των αλλοδαπών χωρίς χαρτιά να ανασυρθεί στην επιφάνεια της κοινωνικής ζωής με μια ήπιας μορφής αναγνώριση, όχι κατ' ανάγκη άδεια παραμονής, που θα τους επιτρέψει να έχουν νόμιμη συναλλαγή με την ελληνική διοίκηση για τα χρειώδη» (Καθημερινή, 2/5/2009).

Μέσα σε διάστημα μίας εβδομάδας, δηλαδή, η πρόταση για παροχή μίας νέας «ευκαιρίας» εκ των υστέρων νομιμοποίησης μεταναστών προήλθε από τέσσερις διαφορετικές πλευρές. Μπορεί, όμως, μία τέτοια πρόταση να είναι αποτελεσματική; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι αρνητική για τους εξής λόγους:

1)            Το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο, το οποίο υπεγράφη στα μέσα Οκτωβρίου 2008 και από την χώρα μας, τονίζει ότι οι εκ των υστέρων νομιμοποιήσεις δεν θα πρέπει να είναι γενικευμένες, αλλά θα πρέπει να γίνονται μόνον κατόπιν εξέτασης κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης. Επομένως, και μόνο εξ αυτού, κάθε σκέψη για μαζική εκ των υστέρων νομιμοποίηση μεταναστών καθίσταται άτοπη.

2)            Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο επισημαίνει ότι η νόμιμη μετανάστευση θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν της τις προτεραιότητες, τις ανάγκες και τις χωρητικότητες υποδοχής που καθορίζονται από κάθε Κράτος- Μέλος. Πριν από την διατύπωση της πρότασης περί νέας εκ των υστέρων νομιμοποίησης μεταναστών, έγινε κάποια εκτίμηση των αναγκών της χώρας μας οι οποίες δεν μπορούν να καλυφθούν από εγχώριο εργατικό δυναμικό ή από εργαζόμενους προερχόμενους από χώρες-μέλη της ΕΕ; Μήπως έγινε κάποια αξιολόγηση των χωρητικοτήτων υποδοχής της χώρας μας από πλευράς κρατικών υποδομών; Οι εκατοντάδες χιλιάδες νέοι «συμπολίτες» μας θα χρειαστούν στέγη, περίθαλψη, εκπαίδευση των παιδιών τους, αστυνόμευση και λοιπές δημόσιες παροχές. Το Κράτος μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες αυτές; Διερευνήθηκε μήπως η στάση της Ελληνικής κοινής γνώμης σε μία τέτοια «λύση»;

3)            Θεωρούν οι κομίζοντες την πρόταση αυτή ότι όλοι οι μετανάστες είναι εξίσου «ενσωματώσιμοι» στην ελληνική κοινωνία, ανεξαρτήτως του αριθμού τους και ανεξαρτήτως εθνοτικών, θρησκευτικών και πολιτισμικών καταβολών; Αξιολογήθηκε το αν η μόνιμη εγκατάσταση στην χώρα μας συγκεκριμένων εθνοτικών ή θρησκευτικών κοινοτήτων ενέχει «προκλήσεις» για την δημόσια τάξη, την εθνική ασφάλεια ή την συνοχή της ελληνικής κοινωνίας;

4)            Επειδή τόσο η άποψη Χατζηνικολάου όσο και εκείνη της «Αυριανής» επικεντρώνονται στα οικονομικά οφέλη που εικάζεται ότι θα προκύψουν από μία τέτοια ενέργεια, θα είχε ενδιαφέρον να μας ενημέρωναν αν έχουν υπολογίσει και τα κόστη που συνεπάγεται το εγχείρημα αυτό. Και τα κόστη αυτά (αστυνόμευσης, εκπαίδευσης, περίθαλψης κλπ) όχι απλώς δεν είναι αμελητέα, αλλά φαίνονται να είναι πολύ σημαντικά. Πώς, λοιπόν, γίνεται λόγος για οικονομικό όφελος της χώρας χωρίς να έχει υπολογισθεί το αντίστοιχο κόστος;

5)            Ακόμα και αν δινόταν μία ακόμα ευκαιρία εκ των υστέρων νομιμοποίησης, η οποία θα ήταν η πέμπτη μέσα σε μία δεκαπενταετία, σε τι θα διέφερε επί της ουσίας από τις προηγούμενες και γιατί θα επιτύγχανε εκεί που απέτυχαν εκείνες; Δεν αντιλαμβάνονται οι κομίζοντες τέτοιες προτάσεις ότι οι εκ των υστέρων νομιμοποιήσεις, καθώς επιβραβεύουν δύο παραβάσεις του νόμου (μία του μετανάστη που εισήλθε παρανόμως στην χώρα και μία του εργοδότη που τον χρησιμοποίησε), δίνουν κίνητρο και σε άλλους μετανάστες να εισέλθουν με κάθε τρόπο στην χώρα με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή και εκείνοι θα νομιμοποιηθούν; Δεν σκέπτονται, δηλαδή, ότι με τον τρόπο αυτό, μέσα σε λίγα χρόνια, θα έχουμε επιδεινώσει το πρόβλημα, όπως ακριβώς έγινε και με τις προηγούμενες «ευκαιρίες» εκ των υστέρων νομιμοποίησης;

Εκτός από τις προαναφερθείσες γενικές επισημάνσεις, το ότι κάποιες από τις προτάσεις είναι πρόχειρα διαμορφωμένες φαίνεται και από τις εσωτερικές τους αντιφάσεις. Η πρόταση Χατζηνικολάου κάνει λόγο για «αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις» και ταυτοχρόνως για «διαδικασίες-εξπρές»! Πώς γίνεται να υπάρξει αυστηρός έλεγχος με διαδικασίες-εξπρές; Επιπλέον, προδικάζει ότι στις (μη-κατονομασθείσες) αυστηρές προϋποθέσεις θα μπορέσουν να ανταποκριθούν εκατοντάδες χιλιάδες παράνομοι μετανάστες! Πώς το γνωρίζει; Και αν τελικώς ένας σημαντικός αριθμός δεν πληροί τις προϋποθέσεις, τότε τι θα γίνει με αυτούς; Στα θέματα αυτά δεν υπεισέρχεται η πρόταση Χατζηνικολάου. Αλλά και η παρόμοια πρόταση της «Αυριανής» είναι πρόχειρη καθώς κάνει λόγο για «νομιμοποίηση ικανού μέρους των οικονομικών μεταναστών (περίπου 500.000, κατά υπολογισμούς)» από την οποία εκτιμά ότι θα προκύψει ένα έσοδο ύψους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Δηλαδή, η εφημερίδα εκτιμά ότι από κάθε παράνομο μετανάστη το Κράτος θα λάβει τουλάχιστον 10.000 ευρώ!

«Κερκόπορτα» εκ των υστέρων νομιμοποίησης ανοίγει και η πρόταση του βοηθού Συνήγορου του Πολίτη, παρ’ όλο που κάνει λόγο για «ήπιας μορφής αναγνώριση, όχι κατ' ανάγκη άδεια παραμονής, που θα τους επιτρέψει να έχουν νόμιμη συναλλαγή με την ελληνική διοίκηση για τα χρειώδη». Για να έχουν οι παράνομοι μετανάστες μία «νόμιμη συναλλαγή» θα πρέπει να είναι κατά κάποιον τρόπο «νόμιμοι» και «αναγνωρισμένοι» από το Ελληνικό Κράτος. Επιπλέον, ας μην μας διαφεύγει ότι ανάλογες πρωτοβουλίες στο παρελθόν, οι οποίες έγιναν με το πρόσχημα του «ανθρωπισμού» (πχ. παραχώρηση στα τέκνα των παρανόμων μεταναστών της δυνατότητας να εγγράφονται στα ελληνικά σχολεία), χρησιμοποιήθηκαν κατόπιν ως εφαλτήριο για εκ των υστέρων νομιμοποίηση.

Όσοι εξακολουθούν σοβαρά να πιστεύουν ότι μία ακόμα «ευκαιρία» εκ των υστέρων νομιμοποίησης μπορεί να αποτελέσει έστω και μέρος της λύσης του προβλήματος της παράνομης μετανάστευσης προς την χώρα μας, ας το ξανασκεφθούν. Η μαζική εκ των υστέρων νομιμοποίηση παρανόμων μεταναστών έχει αποδειχθεί αναποτελεσματική, επιδεινώνει το πρόβλημα, αποκλείεται ρητά και κατηγορηματικά από το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο, αλλά και επιπλέον δεν είναι αποδεκτή από τον ελληνικό λαό, ο οποίος στην πιο πρόσφατη σχετική δημοσκόπηση (Πρώτο Θέμα, 22/3/3009) ζήτησε σε συντριπτικά ποσοστά (72,3%) την εφαρμογή του Νόμου: την άμεση απέλαση των παρανόμων μεταναστών από την χώρα μας.