του Δημήτρη Ζιαμπάρα, Δικηγόρου, ΜΒΑ, DiplEng
Τρία είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της εκλογικής συμπεριφοράς των συμπατριωτών μας στις εθνικές εκλογές: α) δίνουν με συνέπεια στα δύο μεγάλα κόμματα πάνω από 80%, β) σταυρώνουν υποψηφίους με πρώτο κριτήριο την τηλεοπτική αναγνωρισιμότητα και γ) αδιαφορούν για την θεσμική υποβάθμιση του κοινοβουλίου.
Ο Δικομματισμός σημαίνει ότι ο κόσμος δεν θέλει η πολιτική διαμάχη να γίνεται εκτός των δύο μεγάλων κομμάτων αλλά μέσα σε αυτά. Γι’ αυτό όλα τα νέα πολιτικά σχήματα στην διάρκεια της μεταπολίτευσης έχουν καταποντιστεί (με εξαίρεση το ΛΑ.Ο.Σ. του ευφυέστατου Καρατζαφέρη). Οι πολίτες μας φαίνεται ότι δεν έχουν αίτημα περισσότερης δημοκρατίας, πλουραλισμού και συμμετοχής τους, θέλουν την ησυχία τους. Κάποιοι άλλοι να δίνουν για αυτούς τις πολιτικές μάχες και αυτοί να απολαμβάνουν μια ευημερούσα καθημερινότητα. Αν μπορούσαν μάλιστα να μην δουλεύουν για αυτήν την ευημερία θα ήταν ακόμη καλύτερα. Η κοινωνία μας πλέον στερείται δυναμικότητας είτε πολιτικής είτε οικονομικής, φωτεινή εξαίρεση οι μετανάστες.
Η Τηλεδημοκρατία σημαίνει ότι η τηλεόραση πλέον επηρεάζει άμεσα την πολιτική μας ζωή σε βαθμό που είναι πλέον αδύνατον να αγνοηθεί. Όπως η παρουσία του Σωκράτη χώρισε στα δύο την Φιλοσοφία, η παρουσία του Χριστού χώρισε στα δύο την Ιστορία, έτσι και η παρουσία της Τηλεόρασης χωρίζει στα δύο την Πολιτική. Άλλα τα χαρακτηριστικά των πολιτικών ταγών προ TV και άλλα μετά TV. Αυτό όμως εγγυάται χαμηλή ποιότητα πολιτικού προσωπικού (επιπέδου Πασαρέλας), αλλά και την πολιτική γιγάντωση εξωθεσμικών παραγόντων που ελέγχουν την TV (βλέπε Νταβατζήδες).
Η Υποβάθμιση του Κοινοβουλίου σημαίνει ότι το πολιτικό μας σύστημα έχει αποτύχει διότι δεν λειτουργεί ο πυρήνας του: το κοινοβούλιο. Τα κόμματα ως θεσμοί είναι πλέον πολύ ισχυρά και έχουν καπελώσει την λειτουργία του κοινοβουλίου με την λεγόμενη κομματική πειθαρχία. Δεν μπορεί να αγνοηθεί ούτε να καταπολεμηθεί η θηριώδης δύναμη των κομμάτων, διότι ο ίδιος ο κόσμος τα έχει γιγαντώσει με την πολιτική του αδιαφορία. Πρέπει λοιπόν να αναγνωρισθεί επισήμως αυτή η εξουσία στα κόμματα ώστε να μπορέσει και να ελεγχθεί. Σήμερα οι βουλευτές έχουν μεγαλύτερη πολιτική νομιμοποίηση από αυτή που απαιτεί ο ρόλος τους στην Βουλή. Θα ήταν περισσότερο εναρμονισμένο με τον ρόλο τους αν η οργάνωση των κομμάτων προέβλεπε την υποχρεωτική υπόδειξη των υποψηφίων σε μυστική ψηφοφορία στο αρμόδιο κατά το καταστατικό τους όργανο όπως ακριβώς έγινε και με την ανάδειξη των δύο τελευταίων πολιτικών αρχηγών. Με αυτό τον τρόπο ίσως τα κόμματα επιλέγουν τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους τους με κριτήριο όχι την τηλοψία αλλά την συμβολή τους στην κομματική επιτυχία.
Η κυβέρνηση μετά την πρωτοβουλία της με τον νόμο για την απόδοση της Ελληνικής Ιθαγένειας σε Μετανάστες μας εκπλήσσει ευχάριστα ακόμη μια φορά με ένα ρηξικέλευθο (;) Νέο Εκλογικό Νόμο, επιδεικνύοντας πολιτικό θάρρος και εργατικότητα, ας ελπίσουμε και αποτελεσματικότητα στο μέλλον. Ο Νέος Εκλογικός Νόμος που προτείνει (Γερμανικό Μοντέλο) μοιάζει να λαμβάνει υπόψιν την παθολογία της εκλογικής μας συμπεριφοράς και να αλλάζει δραστικά την λειτουργία του κοινοβουλευτικού μας πολιτεύματος. Βέβαια το καλύτερο θα ήταν μια Συντακτική Εθνοσυνέλευση για την κατάρτιση Νέου Συντάγματος μιας και οι παθογένειες του πολιτικού μας συστήματος είναι αμέτρητες, αλλά και ένας εκλογικός νόμος θα μπορούσε να αλλάξει πολλά. Κάποιες διατάξεις που ανακοινώθηκαν ή διέρρευσαν, αν αληθεύουν, δείχνουν να είναι μια καλή αρχή για να αντιστρέψουν ή έστω να σταματήσουν την πολιτική μας παρακμή. Συγκεκριμένα:
1. Σταυρός προτίμησης επιτέλους τέρμα! Τελειώνουν έτσι οι βουλευτές-βαρόνοι και η ανάγκη εξάρτησης των υποψηφίων από δαπάνες και προσβάσεις προβολής.
2. Οι 180 από τους 300 της Βουλής θα εκλέγονται σε μονοεδρικές περιφέρειες, με τους εκλογείς να επιλέγουν μονάχα κόμμα, και οι υπόλοιποι 120 σε λίστες των περιφερειών. Ενδεικτικά μπορεί να αναφερθεί η περίπτωση της Αθήνας που θα διαιρεθεί σε 36 μονοεδρικές, της Θεσσαλονίκης που θα σπάσει σε 14 και του Πειραιά που θα βγάζει 7. Ίσως ο υποψήφιος να μπορεί έτσι να προσεγγίσει απευθείας τους εκλογείς του χωρίς την ανάγκη διαμεσολάβησης.
3. Ο πήχης της αυτοδυναμίας τοποθετείται στο 40,20%. Επίσης το πρώτο κόμμα θα πριμοδοτείται με 40 έδρες και αποσυνδέεται η αυτοδυναμία από το συνολικό ποσοστό των κομμάτων που θα μένουν εκτός Βουλής. Καλή η πολιτική και ο πλουραλισμός αλλά πρέπει να έχουμε και κυβέρνηση που θα εγγυάται μια σταθερή οικονομική πολιτική.
4. Παρέχεται η δυνατότητα κατάργησης ή μείωσης του ορίου 3%, χωρίς να διακινδυνεύεται η αυτοδυναμία. Κόμμα που κερδίζει μονοεδρική θα την παίρνει, έστω και αν δεν πιάνει το όριο του 3% (στην περίπτωση που διατηρηθεί). Η αλλαγή αυτή είναι η δημοκρατικότερη και προφανώς ανοίγει τον δρόμο για την αυτόνομη κάθοδο στον πολιτικό στίβο πολλών μικρών κομμάτων και φυσικά κάποιων μειονοτικών κομμάτων.
Χάσαμε την ευκαιρία δύο Συνταγματικών Αναθεωρήσεων επειδή δεν είχαμε καταλάβει ότι οι καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου είναι για να ερμηνεύουν ή να συντάσσουν Συνταγματικές Διατάξεις όχι να προτείνουν. Ο Νέος Εκλογικός Νόμος είναι ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση.
κανένα σχόλιο