Οι χρεωκοπίες τις Ελλάδας μέσα από τα επίσημα κείμενα.

Η Ελλάδα είναι η χώρα της Ευρώπης με τον περισσότερο χρόνο σε καθεστώς χρεωκοπίας. Πριν ακόμη από την αναγνώριση της ανεξαρτησίας, το 1827, το κράτος βρέθηκε σε αδυναμία εξόφλησης των τόκων και των χρεολυσίων των ληστρικών δανείων που είχε λάβει τα αμέσως προηγούμενα έτη (1824-1825). Ακολούθησε η χρεωκοπία του Μαρτίου του 1843 όταν η Ελλάδα δεν μπόρεσε να καταβάλει τις δόσεις του, επίσης ληστρικού, δανείου Ρότσιλντ που συνάφθηκε το 1833. Η πιο γνωστή χρεωκοπία ήταν βέβαια εκείνη της κυβέρνησης Τρικούπη το Δεκέμβριο του 1893. Τέλος, η Ελλάδα ανέστειλε τις πληρωμές του δημοσίου χρέους, επί Ελευθερίου Βενιζέλου, τον Απρίλιο το 1932.

Οι τέσσερις αυτές χρεωκοπίες του νέου ελληνικού κράτους, αποτυπώθηκαν, με διαφορετικό τρόπο, άμεσα ή έμμεσα σε επίσημα νομικά κείμενα, τα οποία σας παραθέτω ακολούθως:

1) Το ΙΒ΄ Ψήφισμα της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας στις 8/4/1827. Σε αυτό δεν αναφέρεται ρητώς η παύση πληρωμών, αλλά εξουσιοδοτείται ο Κυβερνήτης Καποδίστριας στη σύναψη τρίτου δανείου, από το οποίο θα πληρώνονταν οι τόκοι των δύο πρώτων δανείων (σημείο Ε΄ του ψηφίσματος). Το δάνειο αυτό, όμως, ουδέποτε συνάφθηκε και το ζήτημα παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες.
2) Χαρακτηριστική είναι η χρεωκοπία του 1843. Το Μάρτιο του εν λόγω έτους έπρεπε να καταβληθεί η εξαμηνιαία δόση του δανείου του 1833. Ματαίως, προσπάθησε η κυβέρνηση να συνάψει δάνειο για την αναχρηματοδότηση του χρέους. Έτσι, επήλθε η δεύτερη χρεωκοπία με στυλ ελληνικό: Συνεστήθη επιτροπή "επί της ελαττώσεως των εξόδων του κράτους" (ΦΕΚ 7/13-3-1843). Η νομική βάση της χρεωκοπίας βρίσκεται κρυμμένη  στο σκεπτικό του διατάγματος: "...να επιφέρωμεν εις τα έξοδα της Επικρατείας όλας τας οικονομίας, αίτινες δύνανται να γίνωσι χωρίς βλάβης της δημοσίου υπηρεσίας". Όμως, η εξοικονόμηση πόρων "χωρίς βλάβη της υπηρεσίας" ερχόταν σε σύγκρουση με το 6ο σημείο του άρθρου 12 της Συνθήκης του Λονδίνου (7-5-1832), σύμφωνα το οποίο η εξυπηρέτηση του ανωτέρω δανείου προηγείτο κάθε άλλης δημόσιας δαπάνης. Έτσι, με "βελούδινο" τρόπο, διακηρύχθηκε, για πρώτη φορά, η βασική αρχή της μη αποπληρωμής του χρέους στο βαθμό που καθιστά την κρατική λειτουργία μη βιώσιμη.

3) Ακολουθεί η επίσημη χρεωκοπία της κυβέρνησης Τρικούπη του 1893, η οποία διατυπώθηκε με το νόμο ΒΡ7ΣΤ  "Περί υπηρεσίας εθνικών δανείων" (ΦΕΚ Α΄232/11-12-1893). Είχε προηγηθεί η ακύρωση ως παράνομης της δανειακής σύμβασης, που είχε συνάψει η προηγούμενη κυβέρνηση Σωτηρόπουλου το Μάιο του ιδίου έτους (νόμος ΒΡ7Ε)

4) Τελευταία έρχεται η χρεωκοπία του 1932 από την Κυβέρνηση Βενιζέλου. Καθώς η δραχμή ήταν συνδεδεμένη με το χρυσό, όπως επίσης και τα δάνεια που είχαν συναφθεί τη δεκαετία του ΄20, δέχθηκε ισχυρή πίεση λόγω της διαρροής των αποθεμάτων χρυσού στο εξωτερικό. Επήλθε έτσι το μοιραίο με την αποχώρηση της χώρας από τον κανόνα του χρυσού με το Νόμο 5422/1932 (ΦΕΚ Α΄ 133/26-4-1932) ενώ επακολούθησε και τυπικώς η αναστολή πληρωμών με το Νόμο 5456/1932  "Περί προσωρινής ρυθμίσεως ζητημάτων Δημοσίου Χρέους" (ΦΕΚ Α΄ 150/10-5-1932):

Σχετικά με τον συντάκτη της ανάρτησης:

Ο Αριστοτέλης Κατράνης είναι Δικηγόρος Αθηνών και ένας από τους συνδιαχειριστές του ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ. Έχει ασχοληθεί ενεργά με το ζήτημα της ελληνικής ιθαγένειας και την προωθούμενη απαγόρευση των μετρητών χρημάτων στις συναλλαγές.