Το σκάνδαλο του χωροταξικού πλαισίου των υδατοκαλλιεργειών

του Δ. Αιγηνήτη

Aποκαλύφθηκε  ότι στις 4.11.2011, την ημέρα της παροχής ψήφου εμπιστοσύνης της κυβέρνησης Παπδήμου, οχτώ Υπουργοί βρήκαν τον απαιτούμενο χρόνο να συνεδριάσουν και να αποφασίσουν για το μέλλον όλων των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών της χώρας, εγκρίνοντας το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο των Υδατοκαλλιεργειών. Σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ, για την απόφασή τους αυτή έλαβαν υπ’ όψιν «την με αριθμό 26/4.11.2011 γνώμη του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΣΧΣΑΑ)», χωρίς την οποία η Κοινή Υπουργική Απόφαση δεν μπορούσε να υπογραφεί.

Στις 15.11.2011 η «Πανελλήνια Συντονιστική Επιτροπή» (έως σήμερα μετέχουν σε αυτή 23 Δήμοι, 1 Συνομοσπονδία, 10 Ομοσπονδίες και 62 Σύλλογοι) κατήγγειλε δημοσίως ότι η διαδικασία αυτή στην πραγματικότητα δεν έλαβε χώρα, ενώ οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που εκπροσωπούνται στο Εθνικό Συμβούλιο κατήγγειλαν αυτό δεν είχε ολοκληρώσει τις διαδικασίες έκφρασης γνώμης. Μετά τα παραπάνω, ο Πρόεδρός του κ. Λουδοβίκος Βασενχόβεν υπέβαλε την παραίτησή του, επειδή ακριβώς στην επίμαχη Κοινή Υπουργική Απόφαση γινόταν επίκληση ανύπαρκτης «γνώμης» του ΕΣΧΣΑΑ.

Oι  υπουργοί Παπακωνσταντίνου, Σηφουνάκης, Καστανίδης, Βενιζέλος, Χρυσοχοϊδης, Ραγκούσης, Σκανδαλίδης και Γερουλάνος βεβαίωσαν με την υπογραφή τους ότι «έλαβαν υπ’ όψιν» ένα ανύπαρκτο προαπαιτούμενο έγγραφο. Επίσης, καταγγέλθηκαν υπηρεσιακές διαδικασίες  που έτρεξαν με διαστημική ταχύτητα και κοινωνική αναλγησία. Διαδικασίες που οδήγησαν στην κατάλυση των δημοκρατικών θεσμών και στην τέλεση αδικημάτων.

Με την χωροθέτηση αυτή καταλύεται το κράτος δικαίου και η χρηστή διοίκηση, ενώ η θάλασσα γίνεται κτήμα των υδατοκαλλιεργητών και όχι των τοπικών κοινωνιών και του Κράτους.

Η αλήθεια για τις υδατοκαλλιέργειες είναι πικρή όπως και η βιωσιμότητα τους:

Από το 1981 επιδοτούνται με πρωτοφανή  γενναιοδωρία από την Ε.Ε. και την Ελλάδα. Επιδοτούνται για να αγοράσουν εξοπλισμό και γόνο και διαφημιστικά σποτ και ό,τι άλλο φανταστεί κανείς. Επιδοτούνται  συνεχώς, ανάλογα με το αντίστοιχο πρόγραμμα συγχρηματοδότησης, ακόμη και για λόγους πρωτοφανείς π.χ. για «μετεγκατάσταση». Στο Υπουργείο Γεωργίας αυτή η λέξη «παίζει» πολύ και σημαίνει ότι, αν υπάρχει οργή και αντίδραση σε μια περιοχή από μια μονάδα υδατοκαλλιέργειας ή λόγω ρύπανσης, επιδοτούν τη μονάδα αυτή να πάει αλλού, δηλαδή λίγο πιο εκεί (!).

Οι μονάδες πληρώνουν πολύ μικρά ποσά για μισθώματα για όσες δημόσιες εκτάσεις καταλαμβάνουν, δηλαδή χρησιμοποιούν μεγάλες παράκτιες εκτάσεις υψηλής αξίας έναντι ευτελούς τιμήματος 200-350 Ευρώ το στρέμμα ανά έτος (!). Ως μισθωτές απολαμβάνουν το δικαίωμα να ανεγείρουν κατασκευές σε παραλίες και δασικές εκτάσεις, αλλοιώνοντας σημαντικά το φυσικό περιβάλλον. Επίσης, αποκτούν  δικαιώματα σε μεγαλύτερες εκτάσεις γύρω από αυτές που μισθώνουν, ως «ζώνη ελεγχόμενης προστασίας».

Η ρύπανση που προκαλείται από τις μονάδες υδατοκαλλιεργειών είναι αποδεδειγμένο ότι είναι πολύ σημαντική. Η υποβάθμιση της ποιότητας των νερών  στην περιοχή τους είναι φανερή με γυμνό μάτι. Ήδη μας παραξενεύουν οι περιγραφές του Καρκαβίτσα, Μυριβήλη και τόσων άλλων για τη διάφανη και ελκυστική Ελληνική θάλασσα. Οι υδατοκαλλιέργειες, όπως και τόσες άλλες βιομηχανίες,  δεν ελέγχονται και θέτουν σε ανεπανόρθωτο κίνδυνο το περιβάλλον και τις περιουσίες όσων βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή.

Φυσικά, πρέπει να γίνει μια σοβαρή χωροθέτηση όλων των δράσεων στην παράκτια ζώνη συνολικά, να ανακοινωθούν τα ποσά που εισέπραξε κάθε εταιρεία από την Ε.Ε. και την Ελλάδα τα 10 τελευταία χρόνια. Επίσης, το κράτος οφείλει να μας εξηγήσει γιατί ο κλάδος των υδατοκαλλιεργειών, παρά το άφθονο χρήμα των επιδοτήσεων που εισέπραξε και ακόμη συνεχίζει να εισπράττει, χαρακτηρίζεται  από συγχωνεύσεις, απορροφήσεις και εξαγορές μεγάλης κλίμακας που οδεύει προς ένα ιδιόμορφο και σκοτεινό μονοπωλιακό καθεστώς. Σε αυτό, οι παραλίες και οι θάλασσες «αλλάζουν χέρια» και εξαγοράζονται από ξένους ομίλους με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και μάλιστα πολύ συχνά σε  παραμεθόριες περιοχές.