Ο γόρδιος δεσμός του μεταναστευτικού προβλήματος της Ελλάδας

Γράφει ο Γιάννης Κολοβός*

Τον Ιούλιο του 2009 ο επίτροπος για θέματα Δικαιοσύνης και Ασφάλειας κ. Jacques Barrot επισήμανε ότι «υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αποσταθεροποίησης της Ελληνικής Δημοκρατίας εξαιτίας των εντελώς ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών κυμάτων» (Καθημερινή, 3/7/2009) ενώ τον Μάιο του 2011 ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Χρήστος Παπουτσής υπογράμμιζε ότι «Με ευθύνη όλων των πολιτικών δυνάμεων επιτρέψαμε [το θέμα της παράνομης μετανάστευσης] να γίνει στην ουσία μία βόμβα στην ποδιά της ελληνικής κοινωνίας» (Ελευθεροτυπία, 22/5/2011). Πώς όμως φθάσαμε ως εδώ;

Η κατάσταση σήμερα

Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής, τον Σεπτέμβριο του 2011 ο αριθμός των νομίμων μεταναστών στην χώρα μας ανερχόταν σε 621.178 άτομα (478.166 με άδειες παραμονής σε ισχύ και 143.012 με απλές βεβαιώσεις). Νομίμως στην χώρα μας διέμεναν επίσης 162.587 Βορειοηπειρώτες κάτοχοι Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς και Άδειας Διαμονής Ενιαίου Τύπου, 4.312 ομογενείς από χώρες της πρώην ΕΣΣΔ και 8.500 ομογενείς από άλλες χώρες. Το 69,5% των αδειών παραμονής μη-ομογενών βρίσκεται στα χέρια Αλβανών (431.735 άδειες) και κατόπιν στα χέρια Ουκρανών (21.998 άδειες) και Πακιστανών (19.204 άδειες) [Free Sunday, 2/10/2011].

Ο αριθμός των παρανόμων μεταναστών είναι άγνωστος και μπορεί να βασισθεί μόνο σε εκτιμήσεις λόγω του δυναμισμού του φαινομένου (πολλές δεκάδες χιλιάδες παράνομοι μετανάστες εισέρχονται κάθε χρόνο στην χώρα μας). Το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) εκτίμησε ότι το 2010 ο αριθμός των παρανόμων μεταναστών στην Ελλάδα ανερχόταν σε 470.000 (Καθημερινή, 16/1/2011). Το 2009 ο πρώην διοικητής της ΕΥΠ πρέσβυς ε.τ. Ιωάννης Κοραντής υποστήριξε σε συνέντευξή του (Athens News, 28/9/2009) ότι ο συνολικός αριθμός εκ των υστέρων νομιμοποιημένων και παράνομων μεταναστών στην χώρα ανερχόταν σε 1.800.000 άτομα εκ των οποίων μόνο 600.000 είχαν συμμετάσχει στις διαδικασίες εκ των υστέρων νομιμοποίησης. Πιο πρόσφατα, πηγές από το Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ ανέβαζαν τον αριθμό στα 2.300.000 (Ελευθεροτυπία, 22/9/2011).

Μία ένδειξη για το τι συμβαίνει στα σύνορα μας δίνουν τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. Σύμφωνα με αυτά το 2011 συνελήφθησαν για παράνομη είσοδο ή διαμονή στην χώρα 99.368 αλλοδαποί (μείωση 25% σε σχέση με το 2010). Την ίδια χρονική περίοδο οι πραγματοποιηθείσες απελάσεις και οι επαναπατρισμοί παρανόμων μεταναστών ήταν περίπου 25.000. Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι το πρόβλημα οξύνθηκε κατά το 2011 στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα (Έβρος) όπου υπήρξε αύξηση των συλλήψεων κατά 16,7%. Η πλειονότητα των συλληφθέντων ήταν Αφγανοί (28.528 συλλήψεις), Πακιστανοί (19.975 συλλήψεις) και Αλβανοί (11.733 συλλήψεις). Αυτό που θα πρέπει να υπογραμμισθεί είναι ότι η μείωση του αριθμού των συλληφθέντων για παράνομη είσοδο ή διαμονή στην χώρα μας αποδίδεται, σύμφωνα με το αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ., «στην κατάργηση (από τον Δεκέμβριο του 2010) της βίζας για τους Αλβανούς υπηκόους, στους οποίους επετράπη η ελεύθερη παραμονή στη χώρα για διάστημα τριών μηνών» (Καθημερινή, 13/3/2012).

Τα στοιχεία συλλήψεων και πραγματοποιηθεισών απελάσεων κατά τα 10 τελευταία έτη είναι:

Πηγή: Στοιχεία ΕΛ.ΑΣ και Υπουργείου Εσωτερικών

Τα συμπτώματα της ανύπαρκτης μεταναστευτικής πολιτικής

Η ασθένεια που μαστίζει διαχρονικά την ελληνική πολιτική ηγεσία στο θέμα αυτό είναι η ανυπαρξία μεταναστευτικής πολιτικής. Η ασθένεια αυτή καταδεικνύεται από δύο βασικά συμπτώματα: α) την αυξημένη συμμετοχή αλλοδαπών στην βαριά εγκληματικότητα και β) στα αυξημένα ποσοστά ανεργίας και φτώχειας μεταξύ των αλλοδαπών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, η συμμετοχή των αλλοδαπών στους συλληφθέντες δράστες κάποιων βαριών εγκλημάτων κατά το 2011 έχει ως εξής :

• για      ανθρωποκτονίες αλλοδαποί ήταν το 41% των συλληφθέντων


• για βιασμούς      αλλοδαποί ήταν το 46% των συλληφθέντων


• για      κλοπές-διαρρήξεις αλλοδαποί ήταν το 44% των συλληφθέντων


• για ληστείες      αλλοδαποί ήταν το 54% των συλληφθέντων

Καθίσταται, λοιπόν, εμφανές ότι η συμμετοχή των αλλοδαπών στην βαριά εγκληματικότητα είναι πολλαπλάσια του ποσοστού τους στον πληθυσμό.

Επιπλέον, η Έρευνα Εργατικού Δυναμικού για το δ’ τρίμηνο του 2011 έδειξε ότι το ποσοστό ανεργίας των ατόμων με ξένη υπηκοότητα ανέρχεται στο 25,2% σε σύγκριση με το ποσοστό ανεργίας των Ελλήνων υπηκόων το οποίο ανέρχεται στο 20,2% (Δελτίο Τύπου Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, 15/3/2012). Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, το 45,9% των υπηκόων τρίτων χωρών ηλικίας 18 ετών και άνω ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου φτώχειας (Επίκαιρα, τ. 126, 15/3-21/3/2012).

Και τα δύο αυτά στοιχεία αποτελούν σοβαρές ενδείξεις ότι η μεταναστευτική πολιτική της χώρας πάσχει. Η ανύπαρκτη μεταναστευτική πολιτική επιφέρει δυσμενείς συνέπειες στην ελληνική κοινωνία και οικονομία.

Οι συνέπειες της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης

Ο κίνδυνος για την εθνική ασφάλεια

Όταν διασχίζουν παρανόμως τα σύνορά μας πολλές δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σε ετήσια βάση επί πολλά έτη, αυτό καταδεικνύει ότι η χώρα μας αδυνατεί να ελέγξει τα σύνορά της και επομένως να ασκήσει μία βασική λειτουργία εθνικής κυριαρχίας. Επιπλέον, το γεγονός ότι εισέρχονται και παραμένουν στην Ελλάδα άνθρωποι άγνωστης προέλευσης με άγνωστα κίνητρα αποτελεί από μόνο του έναν κίνδυνο εθνικής ασφάλειας. Όπως ορθά υπογραμμίζει ο καθηγητής Ιωάννης Μάζης «Πρέπει απαραιτήτως να προστατευθεί ο ελλαδικός χώρος από την εισαγωγή πάσης φύσεως εθνοτικο-πολιτισμικών διενέξεων και γεωπολιτισμικών αντιμαχιών, δυναμένων να κλιμακωθούν σε ευθείες και άμεσες απειλές κατά της Εθνικής Ασφάλειας. Πρέπει να αποφευχθεί, συνεπώς, ο σχηματισμός ‘παράλληλων κοινωνιών’ (γκετοποίηση) στο πλαίσιο του ελληνικού εθνικού κοινωνικού σχηματισμού που θα έχει ως συνέπεια τη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, την ανατροπή συγκεκριμένων, όσο και κρίσιμων για την Εθνική Ασφάλεια, δημογραφικών ισορροπιών και την εμφάνιση, μακροπροθέσμως, εσωτερικών εθνοπολιτισμικών διενέξεων» (Γεωστρατηγική, τ. 11, Μαϊος-Αύγουστος 2007).

Μία παράμετρος του κινδύνου για την εθνική ασφάλεια προέρχεται από το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των κατόχων αδειών παραμονής προέρχεται από την Αλβανία, μία γειτονική χώρα με αμφίθυμα – αν όχι εχθρικά – αισθήματα απέναντι στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα ευρήματα της δημοσκόπησης Balkan Monitor της εταιρείας Gallup για το 2010, το 62,8% των Αλβανών της Αλβανίας υποστηρίζει την δημιουργία της «Μεγάλης Αλβανίας». Ο Σταύρος Τζίμας κάνει λόγο για ύπαρξη «εθνικιστικού κλίματος που εξαπλώνεται στην αλβανική κοινωνία, ιδιαίτερα στη νεολαία, με έντονα ανθελληνικά χαρακτηριστικά» (Καθημερινή, 17/8/2010). Μάλιστα, ο ίδιος επισημαίνει ότι «Στην Αλβανία μεγάλο μέρος της πνευματικής και πολιτικής ελίτ έχει αρχίσει να γοητεύεται από την ιδέα όχι της ‘Μεγάλης’ αλλά της ‘Φυσικής Αλβανίας’. Κατά τους εμπνευστές της, θα περιλαμβάνει τα εδάφη όπου ζουν Αλβανοί: το ελεύθερο Κόσοβο και τα σκλαβωμένα τμήματα σε Ελλάδα (Ήπειρος), ΠΓΔΜ (δυτικές επαρχίες), Μαυροβούνιο και νότια Σερβία (Πρέσεβο, Μπουγιάνοβατς)» (Καθημερινή, 17/8/2010). Αξίζει να υπενθυμισθεί ότι από μία τέτοια οπτική διαπνέονται και σχολικά βιβλία που διδάσκονται στην γειτονική χώρα (Πρώτο Θέμα, 31/10/2010).

Κατά τον Γιώργο Δελαστίκ «ένας εθνικιστικός πυρετός υποβόσκει στην αλβανική κοινωνία» ενώ υπογραμμίζει ότι «Δεν έχουμε αντιληφθεί τις συνέπειες και τη δυναμική του γεγονότος ότι ο αλβανικός λαός βρίσκεται σε φάση εθνικής ολοκλήρωσης, συνένωσης των αλβανικών πληθυσμών των Βαλκανίων σε ενιαίο κράτος. Η νίκη της απόσπασης με τη βία των όπλων του Κόσοβου από τη Σερβία…έχει δώσει νέα ώθηση στον αλβανικό εθνικισμό. Έπεισε τους Αλβανούς ότι η χρήση βίας σε όλα τα επίπεδα είναι ο σωστός τρόπος για να πετύχουν τους εθνικούς τους στόχους» (Επίκαιρα, τ. 45, 26/8-1/9/2010).

Μία άλλη κρίσιμη παράμετρος για την εθνική ασφάλεια είναι το ότι στην χώρα εγκαθίστανται μουσουλμανικοί πληθυσμοί και μάλιστα προερχόμενοι από χώρες όπου υπάρχει έξαρση του ισλαμικού φονταμενταλισμού (πχ. Πακιστάν, Μπανγκλαντές, Αφγανιστάν). Όπως επισημαίνει ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ κ. Θάνος Ντόκος «η σημαντικότερη τρομοκρατική απειλή σήμερα προέρχεται από τη δράση των ‘ενδογενών’ οργανώσεων σε μουσουλμανικές χώρες με σοβαρά εσωτερικά προβλήματα ή σε ευρωπαϊκές χώρες με μεγάλες μουσουλμανικές κοινότητες» (Καθημερινή, 11/9/2011).

Σύμφωνα με απόρρητο τηλεγράφημα της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα το οποίο διέρρευσε μέσω Wikileaks, ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Μιχάλης Χρυσοχοϊδης σε συνάντησή του με τον τότε πρέσβυ των ΗΠΑ κ. Daniel Speckhard στις 4 Νοεμβρίου 2009, αναφερόμενος στην διεθνή τρομοκρατία υποστήριξε ότι «υποψιάζεται πως η Ελλάδα έχει γίνει βάση υποστήριξης αλλά χωρίς να υπάρχουν σοβαρά δίκτυα τρομοκρατών εν λειτουργία» (Καθημερινή, 20/3/2011). Ας σημειωθεί ότι η πρεσβεία των ΗΠΑ είχε επισημάνει, ήδη από το 2006, στην ελληνική κυβέρνηση «τον πραγματικό κίνδυνο της εισόδου στην Ελλάδα ισλαμιστών ή άλλων εξτρεμιστών, οι οποίοι πιθανώς να κρύβονται ανάμεσα σε χιλιάδες Ιρακινούς, Πακιστανούς κ.α. παράνομους μετανάστες» (Καθημερινή, 20/3/2011).

Τέλος, μία άλλη παράμετρος αφορά στον κίνδυνο για την δημόσια υγεία καθώς στους πληθυσμούς των μεταναστών εμφανίζονται σε ποσοστό υψηλότερο από ότι στον γηγενή πληθυσμό διάφορες ασθένειες όπως η ελονοσία, η φυματίωση, η ηπατίτιδα Β, ο τυφοειδής πυρετός, διάφορες δερματικές παθήσεις και το AIDS (Πρώτο Θέμα, 24/4/2011).

Ο κίνδυνος για την κοινωνική συνοχή

Σημαντικός είναι και ο κίνδυνος για την κοινωνική συνοχή ο οποίος αναδύεται λόγω της αυξημένης εισροής μεταναστών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU Demography Report 2010, 50/2011, 1 April 2011) o πληθυσμός των ξένων υπηκόων στην Ελλάδα καταγράφεται στα 954.800 άτομα και αποτελεί το 8,4% του πληθυσμού της χώρας (μ.ο. ΕΕ: 6,5%). Από αυτούς μόνο το 1,4% (163.100 άτομα) προέρχονται από χώρες της ΕΕ (μ.ο. ΕΕ: 2,5%) ενώ το 7% (791.700 άτομα) προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ (μ.ο. ΕΕ: 4%). Δεδομένου του ότι οι προερχόμενοι από χώρες εκτός ΕΕ μετανάστες ενσωματώνονται σε μικρότερο βαθμό και με μεγαλύτερη δυσκολία συγκριτικά με εκείνους που προέρχονται από χώρες εντός ΕΕ, η κατάσταση στην χώρα μας δεν αποπνέει αισιοδοξία για την επίτευξη κοινωνική συνοχής. Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε ότι οι ξένοι υπήκοοι στην Ελλάδα πλήττονται σε μεγαλύτερο ποσοστό από την ανεργία και αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας, τότε η εικόνα δεν είναι καθόλου ρόδινη.

Επιπλέον, όπως τονίζει ο διδάσκων στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων κ. Κωνσταντίνος Γρίβας, «η μαζική είσοδος μουσουλμανικών πληθυσμών, δεδομένης της ιδιαίτερης ολιστικής ταυτότητας του Ισλάμ ως θρησκευτικού, πολιτικού, πολιτισμικού, κοινωνικού, δικαιικού, εκπαιδευτικού κ.λπ. συστήματος, που αποτρέπει τους μουσουλμάνους μετανάστες από το να ενταχθούν πλήρως στις δυτικές κοινωνίες, καθίσταται ένας επιπρόσθετος αποσταθεροποιητικός παράγοντας» (Επίκαιρα, τ. 79, 21/4-27/4/2011). Πράγματι οι μουσουλμανικές κοινότητες δείχνουν μία μεγάλη δυσκολία ενσωμάτωσης στις Δυτικές κοινωνίες και η παρουσία τους στις χώρες αυτές καταλήγει στην δημιουργία «παράλληλων κοινωνιών» που απλά συνυπάρχουν με την γηγενή κοινότητα χωρίς όμως να δημιουργούνται άλλοι δεσμοί μεταξύ τους. Οι ίδιοι οι μουσουλμάνοι της ΕΕ σε ποσοστό 52% χαρακτηρίζουν την σχέση τους με τους γηγενείς ως «ανεκτική συνύπαρξη», το 33% των μουσουλμάνων της ΕΕ θεωρεί τον εαυτό του ως «μη-ενσωματωμένο» ενώ μόλις το 15% αυτοχαρακτηρίζεται ως «ενσωματωμένο» (Τα Νέα, 5-6/12/2009).

Η ενσωμάτωση των εκτός ΕΕ μεταναστών στην χώρα μας δυσχεραίνεται και από τις αρνητικές στάσεις των γηγενών απέναντί τους. Έρευνα της εταιρείας Κάπα Research έδειξε ότι το 51,6% των Ελλήνων θεωρεί την παρουσία των μεταναστών στην χώρα ως «απειλή» και μόνο το 30,6% ως «ευκαιρία». Επιπλέον, το 79,3% των Ελλήνων θεωρεί ότι οι μετανάστες που ζουν στην Ελλάδα είναι «πάρα πολλοί» (Αυγή, 25/12/2009). Η στάση αυτή των Ελλήνων είναι αναμενόμενη καθώς, όπως τονίζει ο Κωνσταντίνος Γρίβας, «είναι φυσικό και επόμενο για τον ντόπιο πληθυσμό να αντιδρά…όταν σε αυτόν επιβάλλεται από εξωγενείς παράγοντες μία νέα πληθυσμιακή, εθνοτική και πολιτισμική πραγματικότητα» (Επίκαιρα, τ. 59, 2/12-8/12/2010).

Σύμφωνα με πρόβλεψη του καθηγητή Μανόλη Δρεττάκη, το 2060 ο συνολικός πληθυσμός των μεταναστών στην χώρα θα είναι 2.392.531 άτομα και των Ελλήνων 8.902.133 (Αυγή, 24/7/2011). Δηλαδή οι μετανάστες θα αποτελούν το 21% του πληθυσμού της Ελλάδας. Ας σημειωθεί ότι από παλαιότερη πρόβλεψη του κ. Δρεττάκη με παρεμφερή ευρήματα προέκυπτε ότι στις νεότερες ηλικίες (0-14 ετών και 15-64 ετών) το ποσοστό των μεταναστών θα ανέρχεται περί το 30% του πληθυσμού της χώρας σε αυτές τις ηλικιακές κατηγορίες (Ελευθεροτυπία, 3/12/2009).

Οι οικονομικές επιπτώσεις

Η μετανάστευση επιβαρύνει την ελληνική κοινωνία με ένα τεράστιο οικονομικό κόστος, το οποίο δεν έχει ακόμα αποτιμηθεί επισήμως. Μερικές βασικές παράμετροι αυτού του κόστους είναι οι εξής:

-       Κόστος αστυνόμευσης

Όπως έχει υπογραμμίσει ο ίδιος ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Μιχάλης Χρυσοχοϊδης «Καθημερινά, 14.000 αστυνομικοί απασχολούνται με εκατοντάδες μετανάστες που εισέρχονται λαθραία στη χώρα μας» (συνέντευξη στα Επίκαιρα, τ. 5, 20/11-26/11/2009). Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, την 1 Ιανουαρίου 2010 στις ελληνικές φυλακές υπήρχαν 11.364 κρατούμενοι, 6.307 εκ των οποίων ήταν αλλοδαποί (το 55,5%).

-       Κόστος εμβασμάτων

Μία εκροή ρευστότητας από την ελληνική οικονομία αποτελούν τα εμβάσματα των μεταναστών προς τις χώρες καταγωγής τους. Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Αλβανίας τα εμβάσματα των Αλβανών μεταναστών από την Ελλάδα προς την χώρα τους ανήλθαν σε 500 εκατ. ευρώ το 2005, σε 1 δισ. ευρώ το 2006 και σε 800 εκατ. ευρώ το 2008 (Καθημερινή, 14/8/2009). Αν, λοιπόν, συνυπολογιστούν τα εμβάσματα όλων των εθνοτήτων που διαβιούν στην Ελλάδα και επιχειρηθεί επίσης μία εκτίμηση και των εμβασμάτων που στέλνονται από τους μετανάστες στις χώρες καταγωγής τους μέσω άτυπων ή ανεπίσημων δικτύων, τότε η εκροή αυτή είναι πολύ σημαντική για την οικονομία της χώρας μας.

-       Κόστος εκπαίδευσης

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, κατά το σχολικό έτος 2010-2011 φοίτησαν στα σχολεία της χώρας 157.201 αλλοδαποί, παλιννοστήσαντες και Ρομά μαθητές σε σύνολο 1.492.657 μαθητών, αποτελώντας έτσι το 10,53% του συνόλου των μαθητών. Σε νηπιαγωγεία φοίτησαν οι 20.862, σε δημοτικά οι 76.630 και σε γυμνάσια και λύκεια οι 59.709. Στην Αττική το ποσοστό των αλλοδαπών μαθητών ανέρχεται σε 14% ενώ η αναλογία τους σε σχολεία της Αθήνας κυμαίνεται από 5,4% μέχρι 83,74% (Καθημερινή, 27/11/2011).

-       Κόστος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ασφαλιστικών ταμείων

Όπως δήλωσε ο υπουργός Υγείας κ. Ανδρέας Λοβέρδος από το βήμα της Βουλής, το ετήσιο κόστος της παροχής υγειονομικών υπηρεσιών σε παράνομους μετανάστες και απόρους ανέρχεται στο ποσό των 150 εκατ. ευρώ (Πρακτικά Βουλής, 14/3/2011). Άλλη απώλεια αποτελεί η εισφοροδιαφυγή η οποία πλήττει τα ασφαλιστικά ταμεία και υπολογίζεται σε 8 δισ. ευρώ ετησίως (Τα Νέα, 3/3/2011). Σύμφωνα με στοιχεία της Ειδικής Υπηρεσίας Ελέγχων Ασφάλισης ΙΚΑ-ΕΤΑΜ τέσσερις στους δέκα ανασφάλιστους εργαζομένους είναι αλλοδαποί (Έθνος online, 1/2/2012).

-       Κόστος παρεμπορίου

Η εξάπλωση του παρεμπορίου έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια φορολογικών εσόδων για το Κράτος, η οποία το 2009 ανήλθε - κατά το ΕΒΕΑ - σε 6 δισ. ευρώ (Καθημερινή, 11/3/2011).

Το κόστος από την μετανάστευση είναι τόσο μεγάλο ώστε «σοβαροί οικονομολόγοι που εμπλέκονται στη διαδικασία σύνταξης του νέου μνημονίου θεωρούν ότι η παράμετρος αυτή [το μεταναστευτικό πρόβλημα] επηρεάζει όλες τις μελέτες και τα συμπεράσματα που άπτονται του κόστους εργασίας στην Ελλάδα, και συνδέονται με τα δημοσιονομικά ελλείμματα» (Το Βήμα online, 1/2/2012). Ας σημειωθεί εξ’ άλλου ότι, σύμφωνα με μελέτη του Δανικού υπουργείου Ενσωμάτωσης, η Δανία μέσα σε μία δεκαετία εξοικονόμησε 6,7 δισ. ευρώ σε κοινωνικές παροχές λόγω της εφαρμογής μίας αυστηρής μεταναστευτικής πολιτικής (Spiegel online, 29/4/2011).

Ποιος θα λύσει τον γόρδιο δεσμό;

Η Ελλάδα ακολούθησε μέχρι σήμερα μία «στρουθοκαμηλική» μεταναστευτική πολιτική η οποία χαρακτηριζόταν από αλλεπάλληλες εκ των υστέρων νομιμοποιήσεις παρανόμων μεταναστών (1997, 2001, 2005 και 2007), από μείωση των προϋποθέσεων ανανέωσης της άδειας παραμονής (μείωση αριθμού απαιτουμένων ενσήμων) αλλά και από προσπάθειες εκ των υστέρων νομιμοποίησης δια της πλαγίας οδού (πχ. πρόσφατο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας). Αυτή η πολιτική όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα αλλά αντιθέτως το γιγάντωσε καθώς μετέδωσε στους επίδοξους παράνομους μετανάστες όλου του κόσμου την εικόνα ότι, αν καταφέρουν να εισέλθουν με οποιονδήποτε τρόπο στην Ελλάδα και να παραμείνουν σε αυτήν για κάποιο χρονικό διάστημα, αργά ή γρήγορα θα νομιμοποιηθούν! Αυτό δείχνει ότι ακόμα δεν υπάρχει στην χώρα μας βούληση για χάραξη σοβαρής μεταναστευτικής πολιτικής. Επιπλέον, το πολιτικό προσωπικό τα παραπέμπει όλα στην ΕΕ και στο όταν εκείνη θα… «δεήσει» να διαμορφώσει μία συνεκτική μεταναστευτική πολιτική. Μέχρι τότε όμως τι θα γίνει; Θα εξακολουθήσει η υφιστάμενη κατάσταση; Εκτός από την αποτροπή της παράνομης εισόδου στην χώρα και την επίταση των απελάσεων και του επαναπατρισμού των παρανόμων μεταναστών, αυτό που χρειαζόμαστε για την διαμόρφωση σοβαρής μεταναστευτικής πολιτικής είναι μία αποτίμηση των αναγκών της οικονομίας μας σε αλλοδαπό εργατικό δυναμικό (πόσοι, σε ποιούς κλάδους, με τι προσόντα, για πόσο χρονικό διάστημα) αλλά και των αντίστοιχων χωρητικοτήτων των υποδομών της χώρας αλλά και της ελληνικής κοινωνίας. Αν δεν γίνουν αυτά δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο τεύχος 128 (29/03-04/04/2012) του εβδομαδιαίου περιοδικού «Επίκαιρα».

* Ο Γιάννης Κολοβός είναι επικοινωνιολόγος. Με το θέμα της μετανάστευσης ασχολείται από το 1998 και έχει συγγράψει τα βιβλία «Το Κουτί της Πανδώρας: Παράνομη Μετανάστευση και Νομιμοποίηση στην Ελλάδα» (Αθήνα: Πελασγός 2003), «Το τέλος μίας ουτοπίας: η κατάρρευση των πολυπολιτισμικών κοινωνιών στην Δυτική Ευρώπη» (Αθήνα: Πελασγός 2008) και «Μεταναστευτική πολιτική και ενσωμάτωση μεταναστών: η περίπτωση της Ελλάδας» (Αθήνα: Πελασγός 2011). Από το 2009 συνεργάζεται με το Research Institute for European and American Studies (RIEAS) ως Research Associate σε θέματα μεταναστευτικής πολιτικής.