«Το Σύστημα Πασόκ ΙΙ ή η ‘Αλλαγή’ επί τα σχολειά... »

Του Γιώργου Κακαρελίδη*

Γράφαμε στο προηγούμενο ότι αν θέλαμε να αποδώσουμε χαρακτηριστικά το πολιτικό στίγμα από την μεταπολίτευση και εντεύθεν, αρκούν δύο μόνο λέξεις: ‘Σύστημα Πασόκ’. Προσπαθήσαμε να δείξουμε σχηματικά τις καταστροφικές επιπτώσεις τού συστήματος αυτού  σε δύο βασικούς τομείς λειτουργίας τού κράτους: στην δημόσια διοίκηση και στην οικονομία. Συνεχίζουμε με τις επιπτώσεις στον τομέα τής Παιδείας.

Με το που ανέλαβε την εξουσία πέρασε, κατά το 1982, δύο άθλιους νόμους. Ο πρώτος (Ν.1228/ ΦΕΚ Α 15/ 11-2-82), με ένα απλό άρθρο, αφορούσε την εγγραφή άνευ εξετάσεων στα Λύκεια και είχε την κατάργηση τού πολυτονικού, ως τροπολογία (!!), ως δεύτερο και τελευταίο άρθρο.

Με τον νόμο αυτό συμπλήρωσε το ατόπημα τού Ράλλη (που έφυγε από την μιά καθαρεύουσα και έπεσε σε μια άλλη) και κατέστρεψε τόσο την γραπτή αναπαράσταση, όσο και την συνέχεια τής γλώσσας, εκπληρώνοντας κρυφές πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες.

Με την αγαστή συνεργασία τών ‘δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων’, αλλά και την σύμφωνη γνώμη τής ΝΔ (η οποία τελικά αποχώρησε για ...διαδικαστικούς λόγους). Η Δαμανάκη (ΚΚΕ τότε) είχε χαρακτηρίσει λίγο πιό πρίν, τούς διαφωνούντες ως ‘αντιδραστικούς’ και ‘σκοταδιστές’. Ο Χ. Ατματζίδης (ΠΑΣΟΚ) ούρλιαζε ότι ‘ο Λαός περιμένει να υλοποιήσουμε τις εξαγγελίες μας’, και ο Μητσοτάκης ‘δεν διαφωνούσε επί τής ουσίας’.

Ούτε κάν πέρασε από τη σκέψη τών εθνοπατέρων τής δεκάρας, οι διεθνείς επιπτώσεις τής βλακώδους πράξεώς των. Επόμενο ήταν, το ότι από τότε και μετά τα σοβαρά ξένα πανεπιστημιακά ιδρύματα έπαψαν να μας παίρνουν στα σοβαρά.

Οι εφημερίδες (πλην τής Μεσημβρινής) είχαν φυσικά καταργήσει τούς τόνους κανοναρχούντος τού Λαμπράκη, και τα εκπαιδευτικά (;) σωματεία είχαν απαιτήσει την κατάργησή τους διότι ... ‘μαραίναυν τὸ πνεῦμα, δεσμεύουν τὴ σκέψη καὶ ναρκοθετοῦν τὴ μάθηση’ (sic).

Στό «Δελτίο Συνδέσμου Ἑλληνίδων Επιστημόνων» (Οκτώβριος 1979) προαναγγέλλεται πως «το μονοτονικό είναι ένα βήμα» προς τήν ταύτιση τής γραπτής με τήν προφορική λαλιά (!!!). Τέτοια τρικυμία εν κρανίω και μάλιστα από επιστήμονες (που θέλουν ‘ταύτιση’), δεν έχει εμφανισθεί στα ...επιστημονικά χρονικά.

Είναι γνωστό ότι με την γραπτή γλώσσα αντικειμενικοποιείται και μάλιστα μονοσήμαντα η γλωσσική σημασία απελευθερούμενη από την περιστασιακή εξάρτηση τής ομιλούμενης εκφωνήσεως και απο το στιγμιαίο χαρακτήρα της (Βλ. Coulmas, F. ‘Περί τής γραφής’, 1981). Κατά συνέπεια δεν νοείται επιστημονικό έργο ..... προφορικό.

Επειδή στήν γραφή λείπει η γνώση τού γλωσσικού περικειμένου, τό οποίο κατά τήν ζωντανή γλωσσική επικοινωνία διαδραματίζει εξέχοντα σημασιολογικό ρόλο, είναι αναγκαίος ο εμπλουτισμός τού συστήματος γραφής με επί πλέον διακριτικά σύμβολα με ενισχυτική μορφολογική, γραμματική, μουσική, ηχητική καί συντακτική λειτουργία (Βλ. επίσης Χρυσ. Παπασπύρου, περί Γλωσσικών Επιστημών, 1996)

Έτσι ώστε το κείμενο κατά την μετέπειτα ανάγνωσή του, να μπορεί όχι μόνο να προσλαμβάνεται απλά, αλλά και να κατανοείται ως σημασία, σαν να είναι παρών και να το αφηγείται ο ίδιος ο συντάκτης του. Αυτή η διπλή λειτουργία τής ανάγνωσης απαιτεί φυσικά, την αποκωδικοποίηση τών γραπτών συμβόλων. Αυτών ακριβώς που ... καταργήθηκαν από την ελληνική φθογγογλώσσα, υπό τής πασοκικής λοιμικής.

Επόμενο ήταν οι γλωσσικοί ‘προγραμματιστές΄τού Πασόκ να μην σταματήσουν εκεί, αλλά να εφορμήσουν στην α-βάθμια και  β-βάθμια εκπαίδευση, για να τους αλλάξουν τα φώτα, αφού τούς έδωσε ‘εντολή’ αλλαγής ο ....λαός. Παίρνοντας ως συμβούλους, ανθρώπους, που δεν είχαν ποτέ βρέξει την φανέλλα τού επαγγέλματος, όπως λέμε στην πιάτσα, που ούτε γύρισαν στις χώρες όπου σπούδασαν, να δούν πόσο εξωπετάχθηκαν όλες οι ‘σύγχρονες θεωρήσεις’ μάθησης, ήλθαν στην Ελλάδα να εφαρμόσουν αυτά που έμαθαν σε μια άλλη χώρα, για μιά άλλη γλώσσα, σε άλλο πολιτισμό, και που τα περισσότερα ‘ καινοτόμα’ καταργήθηκαν αφού διαπίστωσαν τα προβλήματα. Χωρίς καν να σκεφθούν την πιλοτική τους εφαρμογή σε πειραματικά έστω σχολειά.

Ξεκίνησαν με την ‘αλλαγή’ όλων τών ‘σκοταδιστικών’ βιβλίων τού Δημοτικού μετατρέποντάς τα σε υφαντά πασοκικής πλέξης. Μπορεί αυτό να ωφέλησε πολλαπλά εκατοντάδες ημέτερους (‘συγγραφείς’, ‘καθηγητές’, ‘δασκάλους’ και ‘επιτρόπους’), που ανέλαβαν εργολαβικά την εκπόνηση νέων βιβλίων, καθώς και τούς εκδοτικούς οίκους. Όμως ήταν το λιγώτερο κακό. Το χειρότερο ήταν ότι οι άφρονες πασοκικοί ολετήρες επιδραμώντες στα βιβλία γλώσσας και μαθηματικών, επέδραμαν και διέλυσαν τόσο την οργάνωση τής σκέψης όσο και την ένταξη τών παιδιών στην κοινωνία. Διότι τα βιβλία γλώσσας, που μας παρέδωσαν οι ‘φωστήρες’, όπως επισημαίνει ο Γιανναράς, χειραγωγούν το Ελληνόπουλο σε μια κοινωνία ουδέτερη, χωρίς ταυτότητα πολιτισμού, χωρίς παραδόσεις, χωρίς ιστορία, χωρίς συλλογικά βιώματα και μνήμες, χωρίς μεταφυσική ελπίδα, χωρίς γιορτές.

Επιμένουν σε άχρωμα ενσταντανέ, μεθοδικά απογυμνωμένα από κάθε χαρά η αίσθηση ανθρώπινης κοινότητας με συνέχεια και διάρκεια.  Αντί να αποτελούν εργαλεία για την πρόσβαση τού παιδιού στην οργανωμένη γλώσσα, επομένως και στην οργάνωση της σκέψης και της έκφρασης και δι αυτής στην μετοχή στην κοινότητα, παραμένουν ένα κολάζ κειμένων χωρίς ειρμό, χωρίς συνοχή, χωρίς στόχο. Αποφεύγουν να θίξουν έστω και ακροθιγώς το κεφαλαιώδες ερώτημα: ποιόν τύπο ανθρώπου θέλει μια κοινωνία να πλάσει στους κόλπους της, πόσο την ενδιαφέρει η λειτουργική συνοχή της.

Ταυτόχρονα, έστησαν μια φάμπρικα σεμιναρίων τού τύπου ‘γιατί είναι ορθή η άποψή μας’ και άφησαν τους έρμους τούς δασκάλους και γονείς να προσπαθούν να κατανοήσουν πώς από τούδε και στο εξής η λέξη ‘σύνθετος’ είναι παράγωγος (sic) και όχι σύνθετος λέξη και γιατί ο πολλαπλασιασμός εισάγεται ως διαίρεση και δεν είναι απλώς .... χωράφι. Δηλαδή μια αλλαγή διάστασης από γραμμή σε επίπεδο, χωρίς να χρειάζεται ούτε ‘σφαιροειδής’ ούτε ‘σπειροειδής’ γνώση, όπως θέλει την γνώση, το βιβλίο τού δασκάλου (!!!).

Ομως όλα τα μαθήματα που διδάσκονται στα σχολεία όλων τών βαθμίδων, όλου τού κόσμου, είναι μόνον ‘ιστορία’. Ιστορία γνώσης  (δηλαδή πολιτισμού), που αποκτήθηκε στο παρελθόν και έχει ευρύτατη συλλογική αποδοχή.  Δεν μπορούν να διδάσκονται τρέχουσες επιστημονικές έρευνες (ούτε φυσικά οι εγκαταλειφθείσες), που δεν έχουν υποστεί την βάσανο τών συνεδρίων ή  τών εργαστηρίων, ούτε  παραταξιακές ιδεοληψίες ή περιορισμένης ή αμφισβητούμενης αποδοχής κοινωνικές αντιλήψεις (το να ‘ψήνεις’ τον ψυχισμό τών παιδιών με θεωρίες περί υπερθέρμανσης και καταστροφής τής Γής, από τον άνθρωπο, σαν νάναι προπατορικό τους αμάρτημα, την στιγμή που οι επιστήμονες στην πραγματικότητα διαφωνούν, τώρα μάλιστα ακόμη περισσότερο, είναι τουλάχιστον ώθηση για χρηματοδότηση ύποπτων δήθεν ΜΚΟ. Για να μην αναφερθούμε για τις αποκλίνουσες συμπεριφορές).

Αυτή, η πολιτειακού επιπέδου, δυναμική τών σχολικών βιβλίων εξωπετάχθηκε από τους πασοκικούς ‘προγραφείς’ . Και δεν έμειναν μόνον εκεί. Έχοντας διαλύσει την σχολική ιεραρχία (έλεγχο) και επιθεώρηση (δηλαδή αξιολόγηση) ικανοποιώντας τα ένστικτα αυτοσυντήρησης δασκάλων και καθηγητών, μετά τούς αφαίρεσαν το .... έργο τους. Πρώτα το πειθαρχικό. Να μην μπορεί ο δάσκαλος να επιβάλλεται και να νουθετεί το παιδί, αλλά να είναι και υπόλογος ανά πάσα στιγμή, αν δεν ικανοποιεί τα ψυχολογικά και άλλα τερτίπια τού παιδιού και τών γονιών του. Εν τέλει να λειτουργεί ως κλόουν ή μπέϊμπυ σίττερ, αν θέλει να είναι σίγουρος ότι θα πάρει κανονικά σύνταξη. Για ανάθεση στα παιδιά δουλειάς στο σπίτι ούτε λόγος.  Αποτελεί νομικά παράβαση καθήκοντος. Τού δασκάλου !!!.

Και μετά είχε σειρά το εκπαιδευτικό έργο. Όπου τούς απαξίωσαν παντελώς. Με πρόθεση και προοπτική να υποκατασταθούν. Από ένα υπολογιστή κατ’ αρχή ή από ένα ρομπότ όποτε ριχθούν στην αγορά. Οι τελευταίες α-νοησίες τής Αννας για το ‘ψηφιακό’ σχολειό, το ‘πρώτα ο μαθητής’ κλπ εκεί κατέτειναν. Και στο να αποφευχθεί πάση θυσία το mentoring.

Κανείς όμως από δαύτους δεν σκέφτηκε ούτε μια στιγμή (αυτό απαιτεί μυαλό), ότι όσο αφαιρείται η ανθρώπινη συμμετοχή από ένα προϊόν τόσο αυτό απαξιώνεται. Χάνει την αξία του. Είτε αυτό λέγται κινητο, μαρμελάδα, κεφτεδάκια ή οιοδήποτε παραγόμενο προϊόν ή υπηρεσία. Οσο περισσότερο μηχανοποιείται το προϊόν ή η υπηρεσία, τόσο περισσότερο απαξιώνεται. Και τόσο πιό γρήγορα επέρχεται κρίση.

Η, με τους πολλούς παρατεθέντες τρόπους, απαξίωση τού κλασσικού δασκάλου, δηλαδή τού σχολειού, που σαν θέατρο, βασιζόταν σε ένα καλό κείμενο, σε ένα καλό δάσκαλο - ηθοποιό και στους μαθητές, επέβαλε την γενίκευση τών -υψηλής συμμετοχής διδασκόντων, φροντιστηρίων, σε όλες τις βαθμίδες.  Κάτι που θα μας απασχολήσει στην συνέχεια τής εξέτασης τού Συστήματος Πασοκ ιδίως στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.