του Ευάγγελου Ζαγκλή*
Η εθνική συνείδηση δημιουργείται με δύο τρόπους. Είτε μέσω της παιδείας είτε με διάφορες μεθόδους προπαγάνδας. Στην Ελλάδα δεν συμβαίνει τίποτα από τα δύο με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην υπάρχουν εθνικοί στόχοι, αλλά μοιραία να υπηρετούμε, συνειδητά ή ασυνείδητα, ξένους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο τα εθνικά συμφέροντα υποβαθμίζονται και σταδιακά ακυρώνονται. Η μια εθνική αποτυχία διαδέχεται την άλλη και κάθε φορά οι πολιτικοί διαχειριστές των αποτυχιών αυτών φροντίζουν ώστε το πρόβλημα να εσωτερικεύεται και ο φαύλος κύκλος να διαιωνίζεται.Η ψυχολογική ασθένεια που προκύπτει θα μπορούσε να ονομαστεί «σύνδρομο του προτεκτοράτου». Τα φαινόμενα εκδήλωσής του είναι πολλά και ποικίλα. Στρατιωτικές ηγεσίες χρεώνονται ανύπαρκτα λάθη και καρατομούνται, πολιτικοί ηγέτες εκβιάζονται, λοιδορούνται και τελικά δίνονται βορά στην κοινή γνώμη. Σε μια κανιβαλική κοινή γνώμη, η οποία κατατρύχεται από το σύνδρομο και εκτονώνει τα συμπτώματά του ξεσκίζοντας τις δικές της σάρκες, ακυρώνοντας τον ίδιο της τον εαυτό. Διότι τί άλλο είναι ένας ηγέτης σε μια Δημοκρατία από κομμάτι του λαού;
Από τη στιγμή, όμως, που τα εθνικά συμφέροντα απαξιώνονται στην όποια συλλογική συνείδηση, ποιός ο λόγος να τα επιδιώκει κάποιος, ρισκάροντας μάλιστα να χαρακτηριστεί «εθνικιστής», να περιθωριοποιηθεί και τελικά να ακυρωθεί πολιτικά και κοινωνικά; Ποιό το κίνητρο να προσπαθεί για την ευημερία του τόπου και των συνανθρώπων του, όταν γνωρίζει ότι η πλειονότητά τους δεν αναγνωρίζει την προσπάθεια αυτή ως τέτοια. Όταν το κοινωνικό σύνολο επηρεάζεται από τα ΜΜΕ (τα οποία δεν ελέγχει) και καταλήγει να θεωρεί την ίδια αυτή προσπάθεια επικίνδυνη ως λαοπλάνο κίνηση φιλαυτίας, αρχομανίας και εν δυνάμει«εθνική υπεροψία-φασισμό», η οποία απειλεί να διχάσει στο εσωτερικό και να αποξενώσει διεθνώς;Η απάντηση είναι ότι υπό το παρόν πολιτικό καθεστώς της κομματοκρατίας αγνό κίνητρο δεν υπάρχει και όποιος επιδιώκει κάτι τέτοιο μπορεί να χαρακτηριστεί από αφελής έως επικίνδυνος. Όχι μόνο υλοποιεί τις παραπάνω απειλές, αλλά συντηρεί το φαύλο κύκλο. Αντί να καταπολεμήσει τον ιό φροντίζει για τη μετάλλαξη του και την επιβίωση των φορέων στα νέα κοινωνικοπολιτικά περιβάλλοντα. Διότι όσο τρέφουμε τις αυταπάτες μας, η πραγματικότητα θα αποκωδικοποιείται κατά τρόπο λανθασμένο οδηγώντας μας σε προσωπικά και συλλογικά αδιέξοδα.
Το ερώτημα, λοιπόν, στο οποίο καταλήγουμε, είναι αν θέλουμε να σπάσει ο φαύλος κύκλος και πώς θα γίνει κάτι τέτοιο. Το σημείο είναι κομβικό και η απάντηση μια, απλή και δύσκολη στην εφαρμογή της. Θα εξωτερικεύσουμε το πρόβλημα! Θα το αναγνωρίσουμε νοητικά και θα στοχεύσουμε κατ’ αρχήν στη θεραπεία του «συνδρόμου του προτεκτοράτου».
Για αρχή,ας δοκιμάσουμε να νικήσουμε το φόβο αυτής της εθνικής αποτυχίας σε μικρή κλίμακα. Αποκλείοντας τους αποτυχημένους φορείς εξουσίας και κάθε εκπρόσωπό τους ας συγκροτήσουμε μια τοπική ή επαγγελματική, για παράδειγμα, συλλογικότητα με άξοναένα οποιοδήποτε κοινό μας συμφέρον. Δεν έχει σημασία το είδος. Ας θέσουμε ένα ΔΙΚΟ ΜΑΣ συλλογικό στόχο και ας τον πετύχουμε. Απαραίτητη προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι η εμπιστοσύνη και η συνεργατικότητα. Εμπιστοσύνη, διότι στην πορεία θα υπάρξουν αντίθετα συμφέροντα που θα προσπαθήσουν να διασπάσουν τη συλλογικότητα, ώστε να εμποδίσουν την επίτευξη του στόχου. Συνεργατικότητα διότι δεν έχουμε όλοι τις ίδιες ικανότητες, ενώ δεν υπάρχει τίποτα ισχυρότερο από το συνδυασμό τους.Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, το διπλανό μας και ας δείξουμε την απαιτούμενη εμπιστοσύνη, ώστε να μην καταστραφεί το εγχείρημα στην πρώτη δυσκολία. Άλλωστε, τί άλλο είναι ένας εθνικός στόχος από την μέσω δημοκρατικών διαδικασιών και απαλλαγμένη από ξένες επεμβάσεις επικράτηση του συμφέροντος του συνόλου των ανθρώπων που συγκροτούν αυτή την εθνότητα;
* Ο Ευάγγελος Ζαγκλής είναι Δικηγόρος Αθηνών.
κανένα σχόλιο