Γράφει ο Αθανάσιος Δέμος
(Πρωινός Λόγος, 30.09.2010)
Στη σημερινή αναφορά μας στην προσωπικότητα του μεγάλου Έλληνα πολιτικού
θα περιοριστούμε σε δύο, κυρίως, σημεία: Πρώτο, ο Ιωάννης Καποδίστριας
έδωσε όλη του την περιουσία για το ελληνικό κράτος και δεύτερο, ούτε
αυτός ούτε κανείς από την οικογένειά του απέκτησε ποτέ μία σπιθαμή γης
στην χώρα αυτή.
Όταν οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής δεν του έδιναν δάνεια, θεωρώντας τον όργανο της ρωσικής πολιτικής, έβαλε υποθήκη την προσωπική του περιουσία για να κοπεί νόμισμα.
Όταν οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής δεν του έδιναν δάνεια, θεωρώντας τον όργανο της ρωσικής πολιτικής, έβαλε υποθήκη την προσωπική του περιουσία για να κοπεί νόμισμα.
Αυτός ο σπουδαίος Κυβερνήτης αναγνωρίζοντας την ανέχεια των Ελλήνων της εποχής του, οι οποίοι μόλις είχαν βγει από έναν νικηφόρο, αλλά με μεγάλο κόστος πόλεμο, είχε δηλώσει τα εξής: «Όταν, αφού χτύπησα τις πόρτες των παλατιών των πλουσίων, κτύπησα μετά και τις πόρτες των καλυβών των πτωχών, διά να συλλέξω τον οβολόν του πτωχού, πρέπει να μπορώ να τους λέω με παρρησία: Έδωσα τα πάντα πριν ζητήσω και την δική σας βοήθεια για τους αδελφούς μου».
Η εντιμότητα του Καποδίστρια φαίνεται και από τα παρακάτω λόγια του: «Προτιμώ τον θάνατον, παρά να απατήσω λαόν, εμπιστεύσαντα την τύχην του εις την αφοσίωσίν μου».
Η Δ’ Εθνική Συνέλευση με Ψήφισμά της την 1-8-1829 αποφάσισε να δοθεί χορηγία (μισθός) στον Κυβερνήτη. Αλλά ο Καποδίστριας, ο οποίος είχε αρνηθεί να δεχθεί πριν από ένα χρόνο την απόφαση του «Πανελληνίου» για χορήγηση μισθού δεν ήταν δυνατό να δεχθεί την νέα χορηγία.
Στην Εθνοσυνέλευση απάντησε με ένα έγγραφο το οποίο δεν έχει όμοιό του στα πολιτικά πράγματα και καταλήγει: «…Ελπίζω ότι όσοι εξ υμών συμμετάσχουν εις την Κυβέρνησιν θέλουν γνωρίσει μεθ’ ημών ότι εις τας παρούσας περιστάσεις εις τα δημόσια υπουργήματα δεν είναι δυνατόν να λαμβάνουν μισθούς αναλόγους με τον βαθμόν του υψηλού υπουργήματός των και με τας εκδουλεύσεις των, αλλ’ ότι οι μισθοί ούτοι πρέπει να αναλογούν ακριβώς με τα χρηματικά μέσα, τα οποία έχει η Κυβέρνησις εις την εξουσίαν της…».
Η άρνηση του Καποδίστρια να αποδεχθεί τη χορηγία «την κατά πάντα λόγον και κατά πάσαν ανάγκην ορθώς ψηφισθείσαν υπό της Δ’ Εθνοσυνελεύσεως», όταν έγινε γνωστή στον λαό επροκάλεσε έκπληξη «διά το μοναδικόν της πράξεως και νέον θαυμασμόν προς τον υπέροχον άνδρα». Μόνον οι αντιπολιτευόμενοι εσιώπησαν…
Οι ορδές του Ιμπραήμ είχαν καταστρέψει την παραγωγή και τον πρώτο χρόνο η Χώρα είχε έλλειψη από σιτάρι. Ο Καποδίστριας υποθήκευσε τα κτήματά του στην Κέρκυρα για να προμηθεύσει στην Ελλάδα σιτάρι από την Μάλτα…
Σε μία ομιλία του στην Δ’ Εθνοσυνέλευση ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος είπε: «…εφ’ όσον τα ιδιαίτερα εισοδήματά μου αρκούν διά να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και των ανθρώπων βυθισμένων εις εσχάτην πενίαν».
Πανευρωπαϊκά, ο Καποδίστριας θεωρείται μία εκ των διαπρεπεστέρων φυσιογνωμιών της Ευρώπης του πρώτου ημίσεος του 19ου αιώνος και μία εκ των κορυφαίων μορφών της αναγεννηθείσης Ελλάδος από τον αγώνα του 1821.
Ο θαυμαστός αυτός Έλληνας υπήρξε ένας από τους μεγάλους δημιουργούς του πολιτικού χάρτη των κρατών της Ευρώπης του 19ου αιώνα, του Χάρτη που διατηρήθηκε, με μικρές αλλαγές, μέχρι το 1914.
Στο Συνέδριο της Βιέννης το 1815, μετά την πτώση του Μ. Ναπολέοντα έπαιξε βασικό ρόλο στην διαμόρφωση του πολιτικού χάρτη της Ευρώπης. Η Ελβετία, η Γαλλία και το Βέλγιο οφείλουν πολλά στον μεγάλον αυτόν Έλληνα πολιτικό.
Το 1814 είχε λάβει εντολή από τον Τσάρο Αλέξανδρο Α’ να βοηθήσει την ενότητα των καντονίων της Ελβετίας και την δημιουργία μιας ομοσπονδιακής κυβερνήσεως περισσότερο σταθερής. Όλα αυτά γιατί μέχρι τότε πολλά αντίθετα ρεύματα απειλούσαν την οργάνωση, ως κράτους, της Ελβετίας.
Οι προτάσεις του Καποδίστρια δοσμένες με πολλές λεπτομέρειες αποτέλεσαν τη βάση του Συμφώνου του 1815 που καθόρισε τη λειτουργία και την οργάνωση του ομοσπονδιακού κράτους της Ελβετίας.
Οι Ελβετοί, ευγνωμονούντες, ανακήρυξαν πολίτη της Γενεύης τον Κόμητα Ιωάννη Καποδίστρια.
Ο Ράινχαρτ, ως εκπρόσωπος των Ελβετών, είπε στον Καποδίστρια: «Σε δύσκολους καιρούς μας εδώσατε συνεχώς δείγματα του ενδιαφέροντος της εξοχότητός σας γι’ αυτήν την χώρα. Η Ελβετία δεν θα λησμονήσει ποτέ πόσο την βοηθήσατε».
Αργότερα οι Ελβετοί έστησαν τον ανδριάντα του Ιω. Καποδίστρια για να ενθυμούνται οι νεότερες γενεές τον θεμελιωτή του πολιτεύματος της χώρας τους.
Ο Ρώσος ιστορικός Γκρούνεβαλντ έγραψε για τον Καποδίστρια το εξής: «Η Γαλλία θα είχε διαμελιστεί σε ηγεμονίες και θα είχε σβήσει οριστικά σαν μεγάλη δύναμη, εάν ένας ευγενής ιδεαλιστής δεν κατόρθωνε να πείσει τον Τσάρο ότι αυτό δεν συνέφερε βασικά στην ίδια την πολιτισμένη, την χριστιανική ανθρωπότητα. Ο ίδιος αυτός ιδεαλιστής είναι εκείνος στον οποίον, εξ άλλου οφείλουν το μεν Βέλγιο την ανεξαρτησία του, η δε Ελβετία την ουδετερότητά της. Χωρίς αυτόν, το Βατερλώ δεν θα απέβαινε απλώς πανωλεθρία του φιλόδοξου Κορσικανού (Ναπολέοντα), αλλά εκμηδένιση της Γαλλίας. Το όνομα του ανθρώπου εκείνου ήταν: ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ».
Όλα έδειχναν ότι μετά την πτώση του Ναπολέοντα η Γαλλία θα κατέληγε στον διαμελισμό. Το Βέλγιο κινδύνευε να αποτελέσει τμήμα της Ολλανδίας. Ο Καποδίστριας συνέβαλε, ώστε να αποκτήσει την ανεξαρτησία του.
Ο Καποδίστριας δεν έγινε Κυβερνήτης από «χόμπυ», όπως πολλοί σημερινοί ή από οικογενειακή παράδοση. Έγινε Κυβερνήτης για να προσφέρει πραγματικά στην πατρίδα του. Ενώ σήμερα έχουμε αυξήσεις μισθών κρατικών «Γκόλντεν μπόϋς».
Το άγαλμα του Καποδίστρια έπρεπε να υπάρχει μέσα στο ελληνικό κοινοβούλιο. Έτσι, η παρουσία του εκεί θα υπενθύμιζε στους εθνοπατέρες ότι ο λαός δεν τους έστειλε εκεί για να γίνουν πλούσιοι…
Ο Γκαίτε, ο μέγιστος των ποιητών της Γερμανίας και ίσως το λαμπρότερο άστρο του πνευματικού στερεώματος των νεοτέρων χρόνων, όταν πληροφορήθηκε την εκλογή του Καποδίστρια ως Κυβερνήτη της Ελλάδος έγραψε στο περιοδικό «Kunst und Altertum»: «Είθε οι αριστείς των Ελλήνων – Φαναριώται – να συσπειρωθούν πέριξ του νέου αυτών φανού, του ευγενούς Κυβερνήτου, είθε οι γραμματισμένοι, οι σοφοί και ευφυείς με την γνώμην των, οι γενναίοι με την πράξιν των, ιδιαιτέρως δε οι κληρικοί με καθαράν ανθρωπιστικήν και αποστολικήν διάθεσιν, να ασπασθούν τα σχέδιά του και τας πεποιθήσεις του και να δεχθούν και να φερθούν ως Φαναριώται υπό την υψηλοτέραν έννοιαν και τας ευχάς ολοκλήρου της χριστιανοσύνης».
Δυστυχώς, όταν έφθασε στην Ελλάδα ο Καποδίστριας, όχι μόνον δεν βρήκε την συμπαράσταση που ευχότανε ο Γκαίτε, αλλά συνάντησε αντίδραση από τους Φαναριώτες, τον Υδραίο Λάζαρο Κουντουριώτη και άλλους νησιώτες. Οι νησιώτες δεν αναγνώριζαν σε κανέναν άλλον το δικαίωμα να κυβερνήσει το κράτος. Πίσω από αυτούς βρισκότανε και οι Άγγλοι, οι οποίοι από το 1814 εχθρεύονταν τον Καποδίστρια για την αντίδρασή του στην κυριαρχία τους στα Επτάνησα. Γι’ αυτό και ήταν οι ηθικοί αυτουργοί στο στυγερό έγκλημα που διαπράχτηκε στην είσοδο του Αγίου Σπυρίδωνος στο Ναύπλιο την 27 Σεπτεμβρίου 1831…
Έπειτα από αυτά το συμπέρασμα που βγαίνει είναι αυτό που έγραψε ο Κων/τίνος Τσάτσος: «Αν κυβερνούσε την Ελλάδα ο Καποδίστριας μερικά χρόνια ακόμα θα ήταν άλλη η μοίρα αυτού του τόπου και πολλά δεινά που ακολούθησαν θα είχαν αποτραπεί. Ίσως λίγοι τότε να ήταν σε θέση να αναμετρήσουν το μέγεθος της εθνικής συμφοράς, που προκάλεσε ο θάνατός του. Μόνον η απόσταση μας επιτρέπει να την ιδούμε σήμερα ολόκληρη, σε όλες της τις συνέπειες».
Σχετικά με τον συντάκτη της ανάρτησης:
Η ιστοσελίδα μας δημιουργήθηκε το 2008.Δείτε τους συντελεστές και την ταυτότητα της προσπάθειας. Επικοινωνήστε μαζί μας εδώ .
κανένα σχόλιο