Τοῦ Γιώργου Κακαρελίδη*
Εἶναι παραλογισμός. Τόσα χρόνια ξοδεύουν τὰ παιδιὰ μας στὸ σχολειὸ καὶ δὲν ἔχουν διαβάσει (ἤ ἀνατεθεῖ σὲ αὐτὰ νὰ διαβάσουν) οὔτε μία φορὰ ὅλο τὸν Ὅμηρο, Ἀντιγόνη καί, κυρίως τὸν Ἀκάθιστο Ὕμνο. Συνολικά, σελίδες λιγώτερες ἀπό οἱοδήποτε βιβλίο τοῦ Χάρυ Πότερ !!
Θὰ μοῦ πῆτε ¨ἔντάξει, γιά Ὅμηρο καὶ Ἀντιγόνη, νὰ τὸ καταλάβω. Γιατὶ ὅμως λὲς γιὰ τὸν Ἀκάθιστο Ὕμνο, ἀφοῦ τό ´τῇ Ὑπερμάχῳ´ ἐπανειλλημένως τὸ ψάλλουν στὰ σχολειά¨.
Πρῶτον, Ἀκάθιστος Υμνος δέν εἶναι μόνο τό ´τῇ Ὑπερμάχῳ´, ἀλλὰ σειρὰ ὕμνων, ποὺ περιλαμβάνουν κοντάκια, οἴκους, τοὺς λεγόμενους Χαιρετισμούς.
Δεύτερον, ἄν διαβάσουν ἤ ἀκούσουν προσεκτικά τὰ κείμενα καὶ τὸν ὕμνο αυτό, εἶναι ἀδύνατον νὰ μὴν ἀλλάξουν ἀντίληψη καὶ τρόπο συμπεριφορᾶς πρὸς τὰ κορίτσια, τὶς γυναῖκες καὶ τὶς μητέρες τους. Πρὸς κάθε θῆλυ, δηλαδή.
Ὁ Ὅμηρος μέσα ἀπὸ τὴν Ὀδύσσεια παρουσιάζει γυναῖκες ὄνειρο: Πηνελόπη, Κίρκη, Ναυσικᾶ, Καλυψώ:
-Ναυσικά: ἁπλή, αὐθόρμητη, νέα, ἀκτινοβολοῦσα χάρη.
-Κίρκη: δυναμικὴ, ἑρωμένη χωρίς νὰ γίνεται ιδιοκτησία, μυστηριακή, ἐπικίνδυνη, μὰ ἄν κερδίσεις τὴν ἐμπιστοσύνη της, ἀφοσιώνεται.
-Καλυψώ: ἔρως χωρὶς ἀνταπόκριση, δίδεται ὁλοκληρωτικά, ἄν καὶ γνωρίζει τὴν κατάληξη.
-Πηνελόπη: εύψυχία, ἀξιοπρέπεια, σωφροσύνη, ὀμορφιὰ και ανυπακοὴ στὴν προτροπὴ τοῦ Ὀδυσσέως νὰ συνεχίσει τήν ζωή της ἄν αὐτὸς δὲ γυρίσει. Ἡ μόνη πού ἔχει οἰκογένεια.
Ὅλες μαζί, ἀποτελοῦν τὸ ἀρχέτυπο τοῦ Ἀνδρός. Τύχῃ άγαθῇ, ἄν αύτά τά συγκεντρώνει μία, ἡ Πολυαγαπημένη.
«Χίλια τα πλάνα σου, τα χρώματα κι οι τόποι,
Ελένη, Κίρκη, Ναυσικά και Πηνελόπη
μια χαραμάδα άνοιξέ μου να περάσω
μ’ ένα σου τρικ να ψωνιστώ και να ξεχάσω»,
λἐνε στό ¨Σιντάρτα¨, οἱ Άλκης Αλκαίος – Θάνος Μικρούτσικος
Ἔρχεται ὁ Σοφοκλῆς μὲ τήν τραγῳδία ¨Ἀντιγόνη¨( τῷ 441πΧ) πού σὲ 1300 περίπου στίχους μπορεῖ νὰ διακρίνει κανείς, «τίς περισσότερες πολιτισμικὲς παραδοχὲς ὅλων τῶν Ἑλλήνων, πού [οἱ Δυτικοὶ] θεωροῦν ὡς δεδομένες» (V.Hanson – J.Heath).
Δυναμική, νέα, μέ ¨ἐξασφαλισμένο¨ μέλλον, ἡ Αντιγόνη καθίσταται πρωτοπόρος καθηγεμόνας τῆς γνώμης της καὶ ἀγωνίστρια ἀδάμαστη· ἀμφισβητεί τὴν ἠγεσία τοῦ Κρέοντα, τοῦ τελευταίου τῶν φυλετικῶν μυθολογικῶν συνταγμάτων και είσάγει θριαμβευτικὰ (500 χρόνια πρίν τὸν Παῦλο) τό «Πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις» (Πράξ, 5:29 ), θυσιαζόμενη γιὰ τὶς ἀπόψεις της.
Καὶ ὅλη αύτὴ χορεία ἐκπληκτικῶν Γυναικῶν καὶ ἀπείρων ἄλλων, συμπληρώνεται καὶ ὁλοκληρώνεται ἀπὸ τὸ Ὑποκείμενο τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου. Μιὰ Μορφἠ πέραν κάθε λογικῆς ἀνθρώπινης καὶ διανοίας. Συνδιαλέγεται επιστημονικὰ μὲ τόν Ἄγγελο γιὰ τὸ κατορθωτὸν τῆς Συλλήψεως. Καὶ ἐν τέλει ἀποδέχεται τῆν θεία πρόταση, ὥστε νὰ καταστοῦν, διὰ τοῦ Τόκου της, πάντες οἱ ἄνθρωποι ἴσοι, κατά χάριν Θεοῦ, ἀποστερῶντας διὰ παντός τὴν ἠθική νομιμοποίηση κάθε διάκρισης μεταξὐ αὐτῶν.
Χαῖρε, ὕψος δυσανάβατον ἀθρωπίνοις λογισμοῖς, -χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς. Χαῖρε, πιστῶν ὁδηγὲ σωφροσύνης, -χαῖρε, πασῶν γενεῶν εὐφροσύνη.
Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε !
(ἀνωνύμου ὑμνογράφου, κάπου μεταξύ 550 - 620 μ.Χ.)
*Ο Γιώργιος Κακαρελίδης είναι Καθηγητής Εφαρμογών στην Επιχ. Ερευνα & Στατιστική τού ΤΕΙ Πατρών.
Δημοσιεύθηκε Παρασκυή 26/4/13, στον Reporter Πατρών
κανένα σχόλιο