Ο ποινικός δόλος στην πολιτική

   Πριν αρκετά χρόνια, στην Αμερική, πραγματοποιήθηκε ένα εντυπωσιακό πείραμα αναφορικά με την εξακρίβωση ψεύδους από συγκεκριμένα άτομα, μέσω ενός ειδικού μηχανήματος. Ο εν λόγω ανιχνευτής ψεύδους (όπως ονομάστηκε το μηχάνημα) είχε μεγάλη επιτυχία στην ανίχνευση του ψεύδους σε απλούς πολίτες, καθώς μέσω ειδικών καλωδίων συνδεδεμένων με το κεφάλι των ατόμων προδίδονταν οι ξεχωριστές εγκεφαλικές αντιδράσεις τους στην αλήθεια και στο ψέμα.


   Ωστόσο, όταν εξετάστηκαν άτομα προερχόμενα από τον πολιτικό χώρο, ο ανιχνευτής ψεύδους «μπλόκαρε» καθώς δεν μπορούσε να εξακριβώσει πότε οι πολιτικοί έλεγαν ψέμα και πότε αλήθεια. Ο λόγος ήταν ότι ακόμα και το ψέμα, οι πολιτικοί που εξετάστηκαν από το μηχάνημα το βίωναν ως …αλήθεια.
   Από αυτό το πείραμα φαίνεται το πόσο δύσκολο είναι να αποδώσει κανείς δόλο σε έναν πολιτικό για μία παράνομη πράξη, καθώς ακόμα και αν τελεί ένα σοβαρό έγκλημα, μπορεί να έχει την σοβαρή πεποίθηση ότι πράττει σύννομα (νομική πλάνη), ή ακόμα ότι «σώζει» την χώρα θυσιάζοντας ένα έννομο αγαθό για την σωτηρία ενός υπέρτερου (κατάσταση ανάγκης), ή ακόμα μπορεί να προβλέπει ως ενδεχόμενη την επέλευση του παράνομου αποτελέσματος, αλλά να ελπίζει ότι το προσβαλλόμενο έννομο αγαθό θα σωθεί (ενσυνείδητη αμέλεια).
   Όταν λοιπόν η Δικαιοσύνη δικάζει κακουργήματα πρέπει πάντα να αποδίδεται στον εκάστοτε δράστη δόλος. Δεν υπάρχουν κακουργήματα από αμέλεια. Ο δε δόλος έχει να κάνει (τελείως συνοπτικά) με την γνώση από τον δράστη, κατά την τέλεση της πράξης, ότι με την συμπεριφορά του προσβάλλει παράνομα και με αιτιώδη σύνδεσμο ένα έννομο αγαθό που προστατεύει ο ΠΚ και με την ταυτόχρονη επιδίωξη ή αποδοχή της προσβολής αυτής.
    Μπορεί δηλαδή να έχει τεκμηριωθεί το παράνομο αποτέλεσμα (πχ ζημιά του Δημοσίου ταμείου ή εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας σε ξένους φορείς), όπως και ο καταλογισμός της σε συγκεκριμένο πρόσωπο, όμως η απόδειξη ότι το πρόσωπο αυτό γνώριζε ότι κάνει κάτι παράνομο και ακόμα περισσότερο επιδίωξε την επέλευση του παράνομου αποτελέσματος, αποτελεί κάτι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί, καθώς απαιτείται η διείσδυση στον εσωτερικό κόσμο του δράστη.
    Για να πειστεί ο Δικαστής για την ενοχή του όποιου επίορκου πολιτικού είναι απαραίτητη η βάσανος του ακροατηρίου προκειμένου να εξακριβωθούν οι πραγματικές προθέσεις του. Πρόκειται πραγματικά για ένα πολύ δύσκολο έργο για τον Δικαστή καθώς δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο τα νομικά επιχειρήματα της υπεράσπισης (πχ νομική πλάνη, κατάσταση ανάγκης κτλ), αλλά και το βασικό νομικό αξίωμα του in dubio pro reo (εν αμφιβολία υπέρ του κατηγορουμένου).
Ακόμα και 1% να έχει ο Δικαστής αμφιβολία για την ενοχή του δράστη τον απαλλάσσει λόγω αμφιβολιών. Πώς είναι άραγε δυνατόν ένας Δικαστής να καταδικάσει με 100% βεβαιότητα κάποιον ο οποίος προβαίνει σε πράξη που προκαλεί σοβαρή οικονομική ζημία σε πολίτες, όταν ο δράστης αυτός διατείνεται ότι ενεργεί σύννομα και μάλιστα υπέρ του Δημοσίου συμφέροντος; Πώς είναι δυνατόν να καταδικαστεί ένας πολιτικός για εσχάτη προδοσία λόγω της εκχώρησης της εθνικής κυριαρχίας σε ξένα κέντρα αποφάσεων όταν αυτός διατείνεται ότι σώζει την χώρα; Πώς είναι δυνατόν να καταδικαστεί ο πολιτικός που αυξομειώνει το έλλειμμα της χώρας όταν έχει την πλήρη κάλυψη της Eurostat;
Η καταδίκη λοιπόν ενός επίορκου πολιτικού, ως ατόμου που πιστεύει το όποιο ψέμα λέει, ως ανθρώπου που βιώνει το ψέμα του, αποτελεί κάτι το εξαιρετικά δύσκολο, για να μην πούμε ποινικά ακατόρθωτο. Ωστόσο, την αχλή από την διείσδυση σε έναν εγκέφαλο που ξέρει να κάνει το μαύρο άσπρο μπορεί να την ξεδιαλύνει ένας αξιόπιστος μάρτυρας, ο οποίος πρέπει να μπορεί να πιστοποιήσει με σαφήνεια από ίδια αντίληψη ότι ο τάδε πολιτικός πχ είχε σχέδιο να βάλει την χώρα στο ΔΝΤ προκειμένου να εκχωρηθεί η εθνική κυριαρχία της χώρας σε ξένους, ότι πχ είχε δόλο στο φούσκωμα του ελλείμματος. Μιλάμε δηλαδή για μάρτυρα που θα πιστοποιήσει τις πραγματικές προθέσεις του δράστη και όχι απλά τις εξωτερικές πράξεις του.
   Όσοι δικηγόροι έχουν πείρα από ποινικά ακροατήρια γνωρίζουν καλά ότι ποινική καταδίκη χωρίς μάρτυρα (εκτός λίγων εξαιρέσεων) δύσκολα γίνεται. Βεβαίως ο κάθε μάρτυρας πάντοτε ερευνάται ως προς την αλήθεια και την αξιοπιστία αυτών που λέει και γι’ αυτό μπορεί να κριθεί αναξιόπιστος, αν πέσει σε αντιφάσεις και αοριστίες ή ακόμα και ψεύτης και να καταδικαστεί για ψευδομαρτυρία.
   Ωστόσο, όσα στοιχεία και αν έχουν συγκεντρωθεί, ό,τι και να πιστεύει ο απλός πολίτης και να υπαγορεύει το κοινό περί δικαίου αίσθημα, ο μάρτυρας στις ποινικές δίκες είναι ο καταλυτικότερος παράγων της όλης διαδικασίας και μάλιστα απαραίτητος σε δίκες που απαιτούν την εξακρίβωση των προθέσεων ενός πολιτικού για σοβαρά εγκλήματα, όπως η εσχάτη προδοσία και όχι απλά για οικονομικές ατασθαλίες.
   Όταν δικάζονται οι πολιτικοί, δηλαδή οι εκλεγμένοι «πατέρες» του έθνους, δηλαδή αυτοί που έχουν το τεκμήριο του «σωτήρα» του έθνους, είναι πρακτικά αδύνατο να αποδειχθεί ο ποινικός δόλος τους χωρίς κάποιον σοβαρό μάρτυρα, που θα πιστοποιεί τις πραγματικές προθέσεις τους. Αν υπάρχουν Έλληνες ή Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που γνωρίζουν από ίδια αντίληψη το τι σχεδιάστηκε και τελέστηκε στην χώρα με το έλλειμμά και την έλευση του ΔΝΤ πρέπει να μιλήσουν, διαφορετικά ο Έλληνας ποινικός Δικαστής έχει «δεμένα» τα χέρια.  

1 σχόλιο

  1. Για να γίνει κατανοητό το πόσο δύσκολη είναι η θέση ενός ποινικού δικαστή όταν έχει να δικάσει εγκλήματα που σχετίζονται με την πολιτική και πόσο απαραίτητος είναι ο μάρτυρας που θα καταθέσει ενόρκως στο ακροατήριο για την διελεύκανση της υπόθεσης προτείνεται η παρακολούθηση της κινηματογραφικής ταινίας με τον τίτλο "Επικίνδυνο κύκλωμα" (closed circuit) με τον Έρικ Μπάνα.
    Σε αυτή την ταινία φαίνεται καθαρά ότι για σοβαρές πολιτικές υποθέσεις όπου οι πολιτικοί κάνουν ό,τι τους "γουστάρει" στο όνομα της σωτηρίας του λαού και του έθνους, η απόδοση των όποιων ποινικών ευθυνών δεν μπορεί να γίνει με χαρτιά, μελέτες και άλλα έγγραφα που ο καθένας τα ερμηνεύει όπως θέλει, αλλά μόνο με αξιόπιστους μάρτυρες που θα καταθέσουν αυτά που ξέρουν από ίδια αντίληψη.
    Η εν λόγω ταινία αποτελεί κάτι σαν "σεμινάριο" για το πως μπλέκονται οι ποινικές κατηγορίες, οι πολιτικές ευθύνες και το λαϊκό αίσθημα.

Leave a Reply