Τα ξέφρενα πανηγύρια και η χαλαρή και αργή καθημερινότητα είναι από τις πρώτες σκέψεις που θα κάνει κάποιος όταν ακούσει για την Ικαρία. Ισως και να φταίει η λάθος προβολή της από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλά η Ικαρία, αυτό το νησί που πολεμήθηκε, στιγματίστηκε αλλά αγωνίστηκε και αγαπήθηκε όσο κανένα άλλο, αξίζει να είναι γνωστό πρώτα απ' όλα για την ιστορία του, τα λουτρά, αλλά και για τον άξιο και παράδειγμα προς μίμηση τρόπο ζωής των κατοίκων του
Της Βικτωρίας Τσίρκα
Ενα παρεξηγημένο νησί, με ευχάριστους και υπερβολικά φιλόξενους κατοίκους. Ανθρωποι που αντιμετωπίζουν και εκείνοι τα ίδια προβλήματα καθημερινότητας με όλους μας, αλλά δεν χαμπαριάζουν και δεν μιζεριάζουν, αντίθετα θα βοηθήσει ο ένας τον άλλον, θα ξεπεράσουν τα προβλήματά τους και θα γλεντήσουν χορεύοντας καριώτικο και όχι απαραίτητα πάντα με την ίδια σειρά.
Ένα μικρό νησί που έχει καταφέρει να κάνει όλον τον κόσμο να μιλά γι' αυτό, να ενδιαφέρεται και να το μελετάει, ενώ η χώρα μας συνεχίζει να το αφήνει ανεκμετάλλευτο παρά τις δυνατότητές του. Οι Ικαριώτες δεν ζητάνε ειδική μεταχείριση από το κράτος, αλλά ίση ώστε να καταφέρουν να αναδείξουν την εξαιρετική ομορφιά και τις ιδιότητες του τόπου τους.
Ιστορία, ιαματικά λουτρά, μακροζωία και καταπληκτικές διακοπές
για όλους, ανεξαρτήτου ηλικίας, είναι όσα θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό
μας όταν ηχεί στ' αυτιά μας το όνομα «Ικαρία».
Η ονομασία
Λένε πως το όνομά της το έχει πάρει από τον Ικαρο το γιο του
Δαίδαλου, ο οποίος πέταξε πολύ κοντά στον ήλιο, έλιωσε το κερί από το
οποίο ήταν κολλημένα τα φτερά του, έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε. Το
πέλαγος που έπεσε ονομάστηκε Ικάριο και το κοντινότερο νησί Ικαρία. Πριν
από το σημερινό της όνομα είχε τα ονόματα Μάκρις και Δολίχη, λόγω του
σχήματός της, Ιχθυόεσσα, λόγω του πλήθους των ψαριών της και Ανεμόεσσα,
λόγω των ισχυρών ανέμων της.
Μέγας Αλέξανδρος και Ικαρία
Τον 6ο αιώνα π.Χ. η Ικαρία ήταν υπό την τυραννία του Πολυκράτη,
μέχρι που υπέκυψε στους Πέρσες. Μετά όμως τη ναυμαχία της Σαλαμίνας οι
πόλεις Θέρμα και Οινόη έλαβαν μέρος στην Αθηναϊκή Συμμαχία όπου
παρέμειναν μέχρι το τέλος της Αθηναϊκής αυτονομίας και την υπαγωγή της
πόλης-κράτους στη Μακεδονική ηγεσία.
Οταν ο Μέγας Αλέξανδρος έφτασε μέχρι τον Ευφράτη, διέταξε να
ονομάσουν ένα από τα 17 νησιά του Περσικού κόλπου Ικαρία, λόγω της
ομοιότητάς του με το αιγαιοπελαγίτικο νησί. Στο νησί αυτό με τη σημερινή
ονομασία Φαϊλάκα οι ανασκαφές έχουν ξεκινήσει από το 1957 και
συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Εχει ανασκαφεί ένας ναός της Αρτέμιδος (ναό
της θεάς συναντάμε και στην Ικαρία στην περιοχή του Να), αλλά και μία
στήλη γραμμένη στα ελληνικά.
Η ονομασία του νησιού Φαϊλάκα εικάζεται ότι προέρχεται από την
ελληνική λέξη «φυλακαί», το σημείο δηλαδή που φυλάσσει τη Μεσοποταμία
στις εκβολές του Ευφράτη, ενώ εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι έχει
εντοπιστεί πόλη με την επωνυμία Φυλακή και στη Μακεδονία, σε θέση που
έλεγχε τον Αλιάκμονα.
Ελεύθερη πολιτεία Ικαρίας
Το λιμάνι του Αγίου Κηρύκου |
Τον Σεπτέμβριο του 1911 ξέσπασε στη Λιβύη ιταλοτουρκικός πόλεμος. Οι
Ιταλοί, με σκοπό να ανακόψουν την αποστολή τουρκικών ενισχύσεων από τα
παράλια της Μικράς Ασίας προς τη Λιβύη, κατέλαβαν τον Μάιο του 1912 τα
Δωδεκάνησα εκτός από το Καστελόριζο και την Ικαρία. Ο εκπρόσωπος της
«Ικαριακής εν Αιγύπτω Αδερφότητος» Χ. Παμφίλης, Ικάριος δικηγόρος, έθεσε
το θέμα της ένοπλης εξέγερσης κατά των Τούρκων στην Ικαρία και την
κήρυξη της αυτονομίας μαζί με τα άλλα νησιά.
Ο γιατρός Ιωάννης Μαλαχίας πραγματοποιούσε επαφές με την
ελληνική κυβέρνηση ενώ άρχιζε η προετοιμασία για την ένοπλη εξέγερση
κατά των Τούρκων. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στο εγκριτικό για την
επανάσταση μήνυμα προς τον Ι. Μαλαχία τον ενθάρρυνε με τις φράσεις
«θαρσείν χρει» και «οι βραδύνοντες ου στεφανούνται».
Τη νύχτα λοιπόν της 16ης προς 17ης Ιουλίου του 1912
πραγματοποιήθηκε η εξέγερση και το νησί κηρύχθηκε ανεξάρτητο. Η Ελεύθερη
Πολιτεία της Ικαρίας παρέμεινε ανεξάρτητη για περίπου πέντε μήνες, κατά
τους οποίους οργάνωσε διοίκηση, εξέδωσε εφημερίδα, λειτούργησε
δικαστήρια, ταχυδρομείο και συγκρότησε δύναμη χωροφυλακής και
ακτοφυλακής.
Τόπος εξορίας
Η Ικαρία ως τόπος εξορίας είναι περισσότερο γνωστός από τους
εξόριστους του Μεταξά. Χιλιάδες πολιτικοί του αντίπαλοι εξορίστηκαν σε
διάφορα νησιά, ανάμεσα σ' αυτά και η Ικαρία. Οι ντόπιοι, ανεξαρτήτου
πολιτικής πεποιθήσεως, αγκάλιασαν τους εξόριστους και τους άνοιξαν τα
σπίτια τους.
Δεν είναι όμως γνωστό ότι η Ικαρία χρησιμοποιούνταν από τους
Βυζαντινούς ακόμα χρόνους ως τόπος εξορίας. Ως ένα νησί χωρίς φυσικά
λιμάνια, με άγρια θάλασσα και απομόνωση των κατοίκων, ήταν πολύ δύσκολο
για κάποιον να ξεφύγει από εκεί. Στο νησί έστελναν πρόσωπα του βασιλικού
γένους, τα οποία ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνα για το θρόνο. Ανεπιθύμητα
μέλη αρχοντικών οικογενειών εγκαταστάθηκαν στην Ικαρία μετά την
απομάκρυνσή τους από τις πόλεις τους.
Οι ιαματικές πηγές
Τουλάχιστον από το 400 π.Χ. μέχρι σήμερα είναι γνωστές οι πηγές
της Ικαρίας και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες και η λουτρόπολη στις
Αρχαίες Θέρμες ήταν πόλος έλξης για τους ασθενείς των γύρω νησιών και
περιοχών. Για όσους δεν το γνωρίζουν, ένα από τα πιο θεραπευτικά
στοιχεία των λουτρών παγκοσμίως είναι η ραδιενέργεια από το ραδόνιο, η
οποία επιδρά άμεσα στα κύτταρα και είναι υπεύθυνη για την ευεργετική
δράση του νερού.
Οι ιαματικές πηγές της Ικαρίας συγκαταλέγονται στις 10 καλύτερες
του κόσμου. Σύμφωνα με μελέτη των θερμομεταλλικών πηγών της, η
ραδιενέργεια στις πηγές του νησιού κυμαίνεται από 32 έως 4.000 μονάδες
Mache, αφήνοντας πίσω την Ιαπωνία με 1.425 μονάδες, την Τσεχία με 623
μονάδες και ακολουθούν με κάτω από 400 μονάδες οι Ρωσία, Γερμανία,
Αλγερία κ.ά.
Αδιαμφισβήτητα, η Ικαρία διαθέτει ένα θησαυρό ανεκτίμητης αξίας και
οι αρμόδιες αρχές δεν τον έχουν εκμεταλλευτεί κατάλληλα. Αν αυτό το
διαμάντι υπήρχε σε οποιαδήποτε άλλη χώρα ίσως και να είχε λάβει την
αναγνώριση που του αξίζει. Οπως λένε και οι κάτοικοι του νησιού, αν
ασθενείς με αρθρίτιδα και ρευματοπάθειες ξεκινούσαν λουτροθεραπεία,
χιλιάδες χάπια θα αποσύρονταν από την κυκλοφορία.
Διακοπές στην Ικαρία
Οσοι έχουν πάει μία φορά στην Ικαρία έχουν πάει τουλάχιστον και
δεύτερη. Είναι ένα νησί που μένει αξέχαστο, δεν είναι ίδιο με όλα τα
άλλα, έχει διαφορετικό τρόπο διασκέδασης, διαφορετικούς ρυθμούς ζωής και
συνήθειες. Ενα μέρος με θετική αύρα και μία δύναμη να αλλάξει ολόκληρη
την κοσμοθεωρία του επισκέπτη.
Οι Ικαριώτες ξέρουν να ζούνε καλά και όλοι μας πρέπει να μάθουμε
απ' αυτούς. Το φαγητό τους, λαχανικά και φρούτα κατευθείαν από τα
περιβόλια τους, το ξακουστό τους μέλι, το κρασί, η καθημερινότητα χωρίς
άγχος και στρες και φυσικά τα ιαματικά λουτρά, συνθέτουν όλα μαζί το
μυστικό της μακροζωίας.
Πανηγύρια
Τι να πρωτοπεί κανείς για τα διάσημα πανηγύρια του νησιού.
Ορχήστρα με βιολιά, άφθονο φαγητό και κρασί, κόσμος όλων των ηλικιών που
γίνονται ένα με το που θ' ακουστεί ο πρώτος ήχος ικαριώτικου από το
βιολί.
Προεσπέρα, Λαγκάδα, Χριστός, Αμάλου, Εύδηλος, Ακαμάτρα,
Καραβόσταμος, Μονοκάμπι είναι λίγες από τις περιοχές που διοργανώνουν τα
πιο γνωστά πανηγύρια. Αλλα ξεκινούν το βράδυ και τελειώνουν το πρωί,
όπως αυτό της Προεσπέρας, και άλλα ξεκινούν από πρωί και ολοκληρώνονται
το βράδυ, όπως το διάσημο πανηγύρι της Λαγκάδας.
Εκτός φυσικά από τον ικαριώτικο και άλλους νησιώτικους χορούς,
την τιμητική τους έχουν τα τσιφτετέλια αλλά και ευρωπαϊκοί χοροί, όπως
βαλς, τανγκό, φοξ και πόλκα. Στη λήξη του πανηγυριού μαζεύονται όσοι
έχουν μείνει και χορεύουν το Πιπέρι, μία από τις πιο ευχάριστες
παραδόσεις των ικαριώτικων πανηγυριών.
Οι τσιμπημένες τιμές στο φαγητό σε κάποια από τα πανηγύρια είναι
από τα αρνητικά που θα πρέπει να σκεφτούν οι διοργανωτές να αλλάξουν,
γιατί οδηγούν τον κόσμο στο να αγοράζει φαγητό από πριν και να μην
αφήνει τα χρήματά του στο πανηγύρι.
Παραλίες
* Αρμενιστής, Μεσακτή, Λιβάδι, ο παράδεισος του surf στην
Ελλάδα. Μεγάλες αμμουδερές οργανωμένες παραλίες με μεγάλα κύματα, τα
οποία οι λάτρεις των θαλάσσιων αυτών σπορ θα αγαπήσουν.
* Φάρος. Η μεγαλύτερη παραλία του νησιού, αμμουδερή και οργανωμένη και απολύτως ιδανική για την εξερεύνηση του βυθού.
* Νας. Ισως η πιο ειδυλλιακή παραλία της Ικαρίας. Το
ηλιοβασίλεμα στο Να δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει το ηλιοβασίλεμα της
Σαντορίνης, ειδικά αν το απολαύσετε από τον αρχαίο Ναό της θεάς
Αρτέμιδος ακριβώς από πάνω. Η παραλία είναι άτυπα παραλία γυμνιστών, ενώ
σ' αυτήν εκβάλλει ο ποταμός Χάλαρης. Εάν είστε λάτρεις της πεζοπορίας,
μία βόλτα στο Φαράγγι του Χάλαρη θα σας καταπλήξει.
* Θέρμα. Μία πανέμορφη παραλία με άμμο, με μία μόνο διαφορά από
τις υπόλοιπες: τα νερά της είναι θεραπευτικά! Δίπλα στην παραλία είναι η
λεγόμενη σπηλιά και το λουτροθεραπευτήριο του νησιού.
* Σεϊχέλες. Τελευταία και καλύτερη. Μία παραλία που θα σας
ενθουσιάσει με τα καταγάλανα νερά της και τα λευκά βότσαλα. Από τις πιο
όμορφες παραλίες της Ελλάδας και σήμα κατατεθέν της Ικαρίας. Η πρόσβαση
είναι λίγο ζόρικη και καλό είναι να προτιμήσετε να πάτε με καραβάκι από
το διπλανό χωριό, τον Μαγγανίτη.
Μουσεία και αξιοθέατα
Οσοι από εσάς βρεθείτε στο νησί, αξίζει να επισκεφτείτε το
Λαογραφικό-Ιστορικό Μουσείο στον Άγιο Κήρυκο. Το μουσείο είναι ένα από
τα καλύτερα του νησιού, εγκαινιάστηκε το 2010 και είναι αποτέλεσμα της
πολυετούς προσπάθειας του κ. Θεμιστοκλή Κατσαρού.
Οπωσδήποτε να μην ξεχάσετε να περάσετε από το Δράκανο. Αρχαία
πόλη όπου σώζεται ο ομώνυμος πύργος, αλλά και από το Να, όπου σώζεται
μέρος του Ιερού της Αρτεμις Ταυροπόλου.
Τέλος, κοντά στον Εύδηλο, στο χωριό Πηγή, βρίσκεται η Μονή Οσίας
Θεοκτίστης η οποία λειτουργούσε από το 1688. Σε απόσταση λίγων μέτρων,
έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε το εξαιρετικό παρεκκλήσι της
Θεοσκέπαστης, διαμορφωμένο στο εσωτερικό της σπηλιάς κάτω από ένα μεγάλο
βράχο.
Info
Πού να μείνετε
* Κάστρο. Ξενοδοχείο 2 αστέρων με πανοραμική θέα της πρωτεύουσας
του νησιού, τον Αγιο Κήρυκο. Διαθέτει πισίνα και άνετα δωμάτια.
* Karras Star. Στο Αυλάκι, κοντά στο λιμάνι του Ευδήλου, το
οικογενειακό αυτό ξενοδοχείο θα σας καταπλήξει. Διαθέτει εντυπωσιακή
πισίνα με μπαρ και λιτά δωμάτια με όλες τις απαραίτητες ανέσεις.
* Ευτυχία Studios και Αρτεμις Studios. Δωμάτια με όλες τις
απαραίτητες ανέσεις και την ομορφότερη θέα στο Να. Οικογενειακό
περιβάλλον και ιδιαίτερα φιλόξενοι οι ιδιοκτήτες των δωματίων.
Πού να φάτε
* Στον Εύδηλο: Το μαγειρειό της Πόπης. Ευχάριστο κλίμα και
υπέροχο φαγητό. Οσοι έχουν φάει μιλάνε ακόμα για τη φρέσκια αθερίνα, τη
σαλάτα γλιστρίδας και τη λαχταριστή φουσκόπιτα.
* Στις Ράχες: Ταβέρνα ο Πλάτανος. Ισως η πιο γνωστή ταβέρνα του
νησιού και όχι άδικα. Λαχταριστά πιάτα, με το μενού να αλλάζει
καθημερινά. Οι κολοκυθοκεφτέδες, το μοσχαράκι με πουρέ μελιτζάνας και τα
γεμιστά είναι τα πιάτα με τη μεγαλύτερη ζήτηση.
* Στον Αρμενιστή: Ψητοπωλείο Blue Jean. Δεν γίνεται να έχετε
επισκεφτεί την Ικαρία και να μην έχετε φάει το διάσημο σουβλάκι στο Blue
Jean. Μπορεί η ουρά να είναι μεγάλη τις περισσότερες φορές, αλλά αξίζει
την αναμονή.
(Ελευθεροτυπία, 07.09.2014)
Σχετικά με τον συντάκτη της ανάρτησης:
Ο Αλέξανδρος Ντάσκας είναι Δικηγόρος Αθηνών και ένας από τους συνδιαχειριστές του ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ.
κανένα σχόλιο