13η Ἀπριλίου
1204 μΧ. Τὴν θυμᾶται κανείς, αὐτὴ τὴν ἡμερομηνία; Εἶναι ἡ μέρα ποὺ «ἁλώθηκε ἡ
Κωνσταντινούπολις, ἀπὸ τοὺς Φράγκους τῆς Δ’Σταυροφορίας, μὲ ἀφορμὴ αἴτημα τοῦ Ἀλεξίου
Δ’, γιοῦ τοῦ ἐκπεσῶντος αὐτοκράτορος Ἰσαακίου, γιὰ ἀποκατάσταση στόν θρόνο». Αὐτά
λένε περίπου τηλεγραφικά, τά ἐπίσημα σχολικά βιβλία ἱστορίας, προσθέτοντας, στὴν
καλύτερη περίπτωση, στὰ ἀνωτέρῳ τό «... κατ’ἐντολὴν τοῦ Δόγη τῆς Βενετίας, Ἐρρίκου
Δάνδολου, μὲ τὴν ὑποστήριξη τοῦ Πάπα Ἰννοκέντιου Γ, γιά ἀνανέωση τῶν Βενετικῶν ἐμπορικῶν
προνομίων τους, ἔναντι της Γένουας. Καί πληρωμὴ τῶν Σταυροφόρων».
Ἡ λαλίστατη, κατά
τά ἄλλα, κλίκα Ρεπούση, δὲν εἴδαμε νὰ μᾶς διαφωτίζῃ περισσότερο, οὔτε κἄν ὁ
Φίλης ὠς ... ἁρμοδιώτερος, παρ’ὅτι ὅλοι τους ὁμνύουν στὸν «διαφωτισμό». Μέ ἐξαίρεση
τὰ ἔργα τῶν παλαιοτέρων πχ. Παπαρρηγοπούλου, Σβορώνου, Τσιφόρου (Ἐμεῖς καί οἱ Φράγκοι,
1963), ὁ μόνος σύγχρονος ποὺ ἔθεσε ἐπιτακτικά τό θέμα εἶναι ὁ Γ. Καραμπελιᾶς
(1204, Ἡ διαμόρφωση τοῦ νεώτερου Ἑλληνισμοῦ).
Καί γιατί ἱστορικοί
μεγέθους .... Λιάκου, Ρεπούση καί Κουλούρη καί ἐσχάτως Φίλη καί οἱ πρὸ αὐτῶν, δὲν
ἀσχολήθηκαν ἐμφανῶς μέ τό θέμα; Διότι κάνει τζίζζζ. Ναί. Διότι παραδοχή ὅτι ἡ ἅλωση
ἦταν κάτι πέρα ἀπὸ ἐνδοβυζαντινά παιχνίδια ἐξουσίας, διανοίγει μαζί μέ τοὺς ἱστορικούς
δρόμους, τὰ μάτια τῶν νεοελλήνων (καί ὄχι μόνο). Ποὺ θὰ διεπίστωναν ὅτι:
-13/4/1204 εἶναι ἡ ἐπίσημη
ἔναρξη τῆς εὐρωπαϊκῆς ἀποικιοκρατίας μέ προεξάρχουσα τὴν Βενετία, νὰ ἁλώνῃ καί,
κατὰ συρροήν, ληστεύῃ, βιάζει, δολοφονῇ, ἐξανδραποδίζῃ καί ἀπομυζῇ ὄχι μόνο μιά
πλούσια πόλη καὶ συνακόλουθα τὰ ὑπολοιπώμενα ἐδάφη, μιᾶς πᾶλαι ποτέ αὐτοκρατορίας,
ἀλλά ἕνα ἀκτινοβολοῦν πολιτιστικό, κοινωνικό, ἐπιστημονικό, φιλοσοφικό,
πολιτικό κέντρο, ποὺ ὅμοιό του ἡ Δύση ὄχι μόνο δὲν ἐγνώριζε, ἀλλά θὰ τῆς ἔπαιρνε
ἄλλα 400 χρόνια νὰ ψιλοφτιάξῃ. Εἶναι ἡ ἔναρξη διάλυσης τοῦ Βυζαντίου, ποὺ ἁπλῶς
τῷ 1453 οἱ Ὀθωμανοὶ θὰ ὁλοκληρώσουν. Ἰσπανία, Πορτογαλλία, Ολλανδία, Ἀγγλία θὰ
μιμηθοῦν τὴν Γαληνοτάτη, ποὺ κάθε ἄλλο παρά γαλήνεια ἦτο καί θὰ ἐπιδοθοῦν στὶς ἀποικιοληστεῖες.
-13/4/1204 εἶναι ἡ ἐπίσημη
ρήξη τῆς Δύσης ἀπὸ τὸ ἀνατολικό νοηματοδοτικό κέντρο καί τὴν φιλοσοφία του· τόν
Ἑλληνοχριστιανισμό. Εἶχε προηγηθῆ τό
σχίσμα τῶν Ἐκκλησιῶν, ποὺ ἀνέδειξε τὴν Αὐγουστίνεια Θεολογία, μέ ἀποτέλεσμα τοὺς
μεγάλους θρησκευτικοὺς πολέμους, κάτι ἀνήκουστο γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία. Τό Βυζάντιο ἔπεσε,
ὅταν ἀκριβῶς πρωτοποροῦσε στὴν ἀναγέννηση τῶν νέων χρόνων.
-13/4/1204 εἶναι ἡ ἐπίσημη
δημιουργία τοῦ νεώτερου Ἑλληνισμοῦ. μὲ τὴν ἀνἀδυση συνειδητά ἑλληνορθόδοξων πλέον,
περιοχῶν ἀντίστασης: βασίλειο τῆς Νίκαιας, Τραπεζοῦντας, τῶν δεσποτάτων Ἠπείρου,
Μορέως, Μυστρᾶ. Μετά τὴν ἀνακατάληψη τῆς Θεσσαλονίκης καί τῆς Πόλης, ἀρχίζει ἡ
περίοδος τῆς Παλαιολόγειας Ἀναγέννησης, ποὺ ἀναγεννᾶ τὴν .... Δύση, μέ τὴν
Κλασσική Παιδεία, ἰδιαίτερα μὲ τὴν μεγάλη φυγή, τῶν λογίων.
Τὸ γιατί ἀπαλοίφθηκε
ἀπὸ τὴν συλλογική μνήμη ἡ πραγματικότητα, παρ’ὅτι ὅλοι οἱ μεγάλοι ἱστορικοί τὰ ἐπισημαίνουν,
ὀφείλεται σὲ πολιτικά ἐλατήρια:
-Κατ’ἀρχάς, θὰ
καταργοῦσε τὸ βλακῶδες ἰδεολόγημα ὅτι ἡ ὁ νεώτερος Ἑλληνισμὸς βασίστηκε στόν
«διαφωτισμό» τοῦ ... 18ου αἰ. Καί ὄχι ὡς συνέχεια τοῦ Βυζαντίου, μέ
τρεῖς περιόδους (1204 -1453, 1453-1821, 1821 –σήμερα). Πρᾶγμα ποὺ θὰ ἔθετε, ἐλαφρῶς
ἐνοχλητικά, αἰτήματα πλήρους ἀποαποικιοποίησης!
-Αὐτά, μὲ τὴν σειρά
τους, θέτουν θέματα ἀπόσεισης τῆς ὑποταγῆς στό δυτικό παράδειγμα,
νοηματοδότησης ἐξ αὐτοῦ καί ἐν τέλει ἐπιβολῆς προστασίας. Καί ἀποκαλύπτουν τόν ἄθλιο,
ἀνεπιγνώστως ἤ μὴ ἀδιάφορο, ρόλο τῶν διανοουμένων καὶ τῶν πολιτικῶν, ποὺ
συγκάλυψαν την ἀναγέννηση δι’ ἀντιστάσεως τοῦ Ἑλληνισμοῦ, διεστρέβλωσαν τὴν ἱστορία
πρὸς ὄφελος τοῦ ἑκάστοτε μητροπολιτικοῦ νοηματοδοτικοῦ κέντρου καί τῆς Προστασίας.
Ὄχι μόνο οἱ Λατίνοι κατακτητές καί ἡ ἀντίσταση σὲ αὐτοὺς συσκοτίζονται, ἀλλά
καί οἱ Ὀθωμανοί κατακτητές ὑποβαθμίζονται ὠς τέτοιοι, ἐν ὄψει τοῦ ... «ἀπὸ βορρᾶν κινδύνου».
-Τὸ Ἑλληνικό
κρτίιδιο ἐντάσσεται ἐξ ὁλοκλήρου στὴν δυτική παράδοση καί Προστασία ὡς ἀποκύημα
τοῦ συμπλεγματικοῦ «Διαφωτισμοῦ». Ὅμως ἡ σημερινή, ἀδιέξοδη, κατάσταση ὄχι μόνο τῆς Ἑλλάδος, ἀλλά κυρίως τῆς
Δύσης, ἀπαιτεῖ τὴν ἀναγνώριση ὅτι ἡ ἀποικιοκρατία ἔχει ἁπλῶς ἀλλάξει ὄνομα καί
λέγεται χρησιμοθηρία, ἄκρατο κέρδος, πυραμιδοειδῆς ἱεραρχία, ἐλευθερία ἀγορῶν
κτλ. Δεδομένου ὅτι αὐτά, ἀδυνατοῦν νὰ δώσουν λύσεις στά ὀντολογικά, πολιτικά, οἰκονομικά
ἀδιέξοδα, μία εὐρωπαϊκή πολιτική συν-γνώμη εἶναι ἀπαραίτητη, γιά τὴν δημιουργία
νέου Παραδείγματος, ὡς συνέχεια τῆς συγγνώμης τοῦ Πάπα Ιωάννη Παύλου Β, τῷ 2001, ἔμπροσθεν τοῦ Ἀρχιεπισκόπου
Χριστοδούλου.
Τοῦ Γιώργου Κακαρελίδη
Καθηγητοῦ Ἐφαρμογῶν στὴν Ἐπιχ. Ἔρευνα & Στατιστικὴ τοῦ ΤΕΙ Δυτικῆς Ἑλλάδος
κανένα σχόλιο